ẩn sĩ đáp xin được nhận xác một người bị tội treo cổ, nhưng phải nhớ đừng
đáp gì cả nếu xác đó hỏi chuyện nhà vua. Một con mà cà rồng đã nhập vào
xác đó; khi nhà vua trượt chân té, nó kể cho nhà vua nghe một truyện rất
hấp dẫn, kể xong nó hỏi một câu, nhà vua quên bẵng mất lời dặn, trả lời nó.
Hai mươi lăm lần như vậy, nhà vua muốn gởi một cái xác cho tu sĩ để được
an tâm, mà hai mươi bốn lần đều quên bẵng, trả lời câu hỏi của ma cà rồng.
Phải nhận rằng để dựng một loạt truyện thì thuật đó quả là khéo.
Ấn Độ không hiếm hạng thi sĩ có chân tài. Abu-I-Fazl kể rằng ở triều đình
Akbar có tới ngàn thi sĩ; nếu vậy thì tại những đô thị nhỏ hơn, số thi sĩ có
hàng trăm, và mỗi xóm làng cũng có cả chục. Một thi sĩ đầu tiên và cũng
nổi danh nhất là Bhartrihari, vừa là tu sĩ, vừa là ngữ pháp gia, lại rất đa
tình, trước khi tu đã có lắm cuộc tình duyên. Ông ta kể lại những cuộc tình
duyên đó trong một tập nhan đề là “Trăm năm tính ái” gồm trăm bài thơ
làm cho ta nhớ tới Henri Heine. Ông viết cho một tình nhân: “Trước kia đôi
ta cùng tin chắc rằng em là anh, mà anh là em; làm sao bây giờ em lại là
em, mà anh là anh?”. Ông chẳng coi các nhà phê bình vào đâu cả và bảo
họ: “Làm vừa lòng một kẻ ngu là điều dễ, làm vừa lòng một người sành
[thơ] lại còn dễ hơn nữa; nhưng ngay Đấng Hoá Công cũng không làm thoả
mãn một kẻ chỉ biết một chút xíu, chẳng hẳn là ngu mà chẳng ra sành”
.
Trong tập Gita-Govinda (Tiếng hát của Thiên thần Mục tử) của Fayadeva,
tình ái của người Ấn nhiễm màu tôn giáo khi ông tả những mối tình rất
nhục dục của các thần Radha và Krishna. Tập thơ đó chúng ta cho là có
giọng tình dục say đắm, nhưng người Ấn rất kính tín, cho là rất cao thượng,
thần bí, tả sự khát khao của linh hồn muốn đạt được Thượng Đế. Các tu sĩ
Ki Tô giáo thản nhiên, bất động tâm, chắc cũng có những tình cảm như vậy
khi đặt nhan đề cho các chương trong Cantique des Cantiques
(Nhã
ca), và chấp nhận được lối giải thích đó của người Ấn.
*
