LỊCH SỬ VĂN MINH TRUNG HOA - Trang 177

tục sau đời Tống, nhưng đời Tống nhờ được thái bình, thịnh vượng trong
một thời gian khá lâu, nên các nghệ thuật dễ tiến bộ, làm cho đời sống
Trung Hoa có một vẻ đẹp, một thú vị vượt hẳn các đời trước. Về nghề dệt
và nghề đúc, nghề kim hoàn, thợ Trung Hoa đời Tống và các đời sau đạt
được một mức hoàn hảo không dân tộc nào sánh kịp; nghề mài ngọc và các
thứ đá cứng, cũng vậy; còn nghề chạm gỗ và ngà thì họ chỉ thua học trò của
họ là người Nhật. Đồ đạt như bàn, ghế, giường của họ thật quí giá, mà dùng
thì bất tiện; thợ giỏi mỗi bữa chỉ ăn một chút cơm, kiên nhẫn tỉ mỉ tạo
những nghệ thật phẩm hoàn toàn, mà chỉ những người Âu sành đồ cổ mới
biết được giá trị. Đồ trang sức không sản xuất nhiều, nhưng chạm trổ rất
đẹp. Đàn ông và đàn bà dùng những cây quạt bằng lông hay bằng tre, bằng
giấy hay lụa tô điểm rất đẹp. Ngay hạng hành khất khi đi xin ăn cũng phe
phẩy những cây quạt đẹp.

Nghệ thuật sơn xuất hiện trước hết ở Trung Hoa nhưng qua Nhật mới đạt
tới mức tuyệt xảo. Thứ sơn đó là nhựa một cây sản xuất ở Trung Hoa, bây
giờ người Nhật lấy giống, chăm sóc rất kĩ lưỡng. Nhựa chính từ thân và
cành, được lọc rồi nấu cho bay hết nước dư đi, rồi người ta phết lên một
miếng gỗ mỏng hoặc một kim loại, một đồ sứ và phơi trong chỗ mát ẩm
thấp cho nó khô lần đi. Người ta phết hai chục, ba chục lớp, lớp này khô rồi
mới phết lớp sau, rồi người ta mài cho thật bóng; mỗi lớp dầy mỏng khác
nhau, màu cũng khác. Kế đó, không biết ở Nhật ra sao, chứ ở Trung Hoa thì
người ta dùng một con dao lưỡi nhọn như một chữ V để rạch xoi tới lớp
nào có màu hợp với màu trên hình mẫu. Nghệ thuật ấy phát triển rất từ từ,
mới đầu là thuật khắc chữ trên thẻ tre; tới đời Chu sơn được dùng để tô
điểm các bình, chén, các yên ngựa, xe cộ, vân vân; tới thế kỉ thứ II mới
dùng để sơn nhà và các nhạc cụ, đời Đường nhiều đồ sơn được xuất cảng
qua Nhật; đời Tống, các đồ sơn đều được qui định để xuất cảng đủ loại qua
các nước xa xôi như Ấn Độ, Ả Rập; qua đời Minh, kĩ thuật được cãi thiện
thêm và các món đồ đạt tới mức tuyệt xảo; dưới đời Khang Hi và Càn Long
(nhà Thanh) triều đình thành lập và tổ chức các xưởng sơn tạo được những
nghệ thuật phẩm cực quí như ngai vàng của vua Càn Long hoặc tấm bình