Marco, thân phụ và chú [hay cậu] ông ta không lấy vậy làm buồn vì họ
mang về từ viễn phương rất nhiều bảo ngọc, từ nay hoá giàu, nhờ vậy sẽ
được một địa vị cao sang ở quê nhà. Năm 1298, Venise đánh nhau với
Gênes, Marco Polo chỉ huy một tàu chiến; bị bắt và bị giam trong một
khám đường ở Gênes; để khỏi buồn, ông ta đọc cho một thư kí chép một
tập du kí nổi danh nhất từ trước tới nay. Ông ta kể lại bằng một giọng giản
dị, thân phụ ông tên là Nicolas, chú ông tên là Maffeo và ông, lúc đi mới
mười bảy tuổi, đã rời Acre ra sao, vượt qua xứ Liban, băng qua xứ
Mésopotamie mà tới vịnh Ba Tư ra sao; rồi từ Ba Tư tới miền cao nguyên
Pamir, tới Khorassan và xứ Balkh; từ đây họ nhập bọn với đoàn thương
nhân tiến chầm chậm tới Kashgar và Khotan; sau họ băng qua sa mạc tới
Tangut, vượt qua Vạn lí trường thành để tới Shangtu nơi mà vị Đại Khả
Hãn
tiếp họ như những sứ thần tầm thường của phương Tây trẻ trung
.
Họ không có ý ở lại Trung Hoa quá một hay hai năm, nhưng thấy có cơ hội
làm ăn được, nhất là nhờ Hốt Tất Liệt [Nguyên Thái Tổ 1277-1295] che
chở buôn bán rất dễ dàng, nên họ ở luôn tới gần một phần tư thế kỉ. Marco
thành công nhất vì ông ta được làm thái thú Hàng Châu. Ông yêu thị trấn
này, ca tụng nó là tiến bộ hơn các thị trấn châu Âu nhiều: dinh thự, cầu
cống đẹp hơn, nhiều dưỡng đường hơn, những chỗ ăn chơi, trác táng nhiều
hơn, các kĩ nữ, ca nhi đẹp hơn, thị trấn được tổ chức khéo hơn và dân
chúng lễ độ, phong nhã hơn. Ông ta bảo chu vi Hàng Châu tới một trăm
dặm
Hệ thống đường phố và kinh [Hàng Châu] thật mênh mông; cả đường phố
và kinh đều rộng, xe cộ và thuyền qua lại dễ dàng để tiếp tế tất cả những
thứ cần thiết cho một thị trấn lớn. Cầu lớn và nhỏ, có tất cả 12.000 cây.
Những cây bắc qua các con kinh lớn, nối những đường phố lớn, được xây
cất rất đẹp; vòng cầu (arche) cao tới nỗi thuyền không phải hạ cột buồm
mà cũng qua được. Vậy mà xe và các loài vật chở hàng vẫn leo lên cầu
