HAI CÁCH ĂN TRỘM
I.13
(Tề chi Quốc thị
đại phú)
Một người họ Quốc ở nước Tề rất giàu; một người họ Hướng ở nước Tống
rất nghèo, từ Tống qua Tề hỏi người kia về thuật làm giàu. Người họ Quốc
bảo:
- Tôi giàu vì khéo ăn trộm. Làm nghề ăn trộm, năm đầu tôi đủ ăn, năm thứ
nhì tôi phong lưu, năm thứ ba tôi giàu lớn, và từ đó tôi lần lần mua được
hết vườn ruộng trong miền.
Người họ Hướng rất mừng. Anh ta biết rằng phải ăn trộm, nhưng không
hiểu cách ăn trộm ra sao. Thế rồi anh ta leo tường vào lén nhà người ta,
thấy cái gì, đụng cái gì vơ vét hết cái đó, không bao lâu bị bắt, xử tội, tịch
thu luôn cả những của cải tích luỹ từ trước.
Họ Hướng cho rằng họ Quốc gạt mình, lại ngỏ lời trách oán. Người họ
Quốc hỏi:
- Anh ăn trộm cách nào?
Họ Hướng kể lại cách ăn trộm của mình. Người họ Quốc bảo:
- Ôi! Sao mà anh lầm về cách ăn trộm tới mức đó. Này, để tôi giảng cho
anh nghe. Ta nghe nói trời có bốn mùa, đất có huê lợi, ăn trộm thời tiết của
trời, huê lợi của đất, sự ẩm ướt thấm nhuần của mây mưa, sản phẩm của núi
trằm
, để cho lúa của ta mọc, rồi chín mà gặt, để xây tường, dựng nhà
mà ở. Ở trên đất, ta ăn trộm các loài cầm thú, ở dưới nước ta ăn trộm các
loài cá, rùa, không thứ gì ta không ăn trộm. Lúa má, đất gỗ, cầm thú, cá
rùa, đều do trời sinh ra cả, đâu phải của ta, nhưng ta ăn trộm của trời thì
