Cô Xạ
姑射 : Trong Trang tử và Nam Hoa kinh, bài Tiêu dao du 3, cụ
NHL phiên âm là Cô Dạ. (Goldfish).
Một đảo ở giữa biển, theo một huyền thoại trong Sơn Hải kinh.
Nguyên văn: trát thương. B.G. dịch là: dịch lệ.
Truyện này có chép vắn tắt trong thiên Tiêu dao du của Trang tử.
Tức Trung Hoa. Người Trung Hoa thời đó cho rằng bốn bề chung
quanh nước họ là biển.
Theo truyền thuyết vua Nghiêu là một minh quân, nhân từ, giữ ngôi từ
-2357 đến -2255, nước rất thái bình. Ông không truyền ngôi cho con mà
truyền cho một người hiền trong nước là ông Thuấn, ông này giữ ngôi từ
-2255 đến -2505. Đạo Khổng trước hết, rồi tới đạo Lão, đạo Mặc và cả
Pháp gia đều coi Nghiêu, Thuấn là những ông vua kiểu mẫu, những bậc
thánh. Mỗi phái đều đề cao chính trị của hai ông đó theo chủ trương của
mình.
Khang Cù có nghĩa là đường lớn đưa đi khắp nơi.
Trương Trầm chú giải là: Khiến cho vạn vật được cực (thiện).
B.G. dịch là: “theo mệnh nhà vua”.
Có nghĩa là công thành rồi thì thân thoái.
Bản chữ Hán, do bác Vvn cung cấp, chép:
湯又問曰 : 四海之外 …
Thang hựu vấn viết: Tứ hải chi ngoại… (Goldfish).
Ông vua đã diệt vua Kiệt mà chấm dứt nhà Hạ, mở đầu nhà Thương
(-1766 -1753).
Nước Dinh ở vào khoảng Liêu Ninh Triều Tiên ngày nay.
Nước Bân ở vào khoảng Thiểm Tây ngày nay.
Sách Nhĩ Nhã có kể tên những dân tộc hoặc những nước ở chỗ mà
người Trung Hoa thời đó gọi là “tứ hải”, “tứ hoang”, “tứ cực” (đông cực,
tây cực, nam cực, bắc cực), chúng tôi nghĩ rằng không cần chép lại.
Chuyên Húc: vua thời thượng cổ, cháu vua Hoàng Đế (-2514 -2436).
Bột Hải, cái vịnh nằm ở trong khoảng bán đảo Liêu Đông, tới bán đảo
Sơn Đông.
Bát hoành cũng như bát cực, tám góc thật xa. Cửu dã tức tám phương
