Như trên chúng tôi đã nói, trong Xung hư chân kinh có khoảng hai chục bài
chép về Liệt tử. Bài đáng tin nhất là bài chúng tôi đánh số VIII.6 trong
thiên Thuyết phù, và I.1 trong thiên Thiên thuỵ.
Theo hai bài đó, Liệt tử là người nước Trịnh, một nước chư hầu nhỏ đời
Chiến Quốc, nay thuộc tỉnh Hà Nam (sau bị nước Hàn diệt). Không sách
nào chép năm sinh, năm tử của ông. Theo bài VIII.6, có lần ông nghèo quá,
tướng quốc Trịnh là Tử Dương nghe lời người khác khuyên, cho sứ giả
mang lúa lại tặng ông, ông từ chối, vợ ông cằn nhằn, ông đáp: “Tướng quốc
đâu phải tự biết ta. Vì nghe lời người khác mà cho ta lúa, thì rồi cũng có thể
nghe lời người khác mà bắt tội ta được. Vì vậy mà ta không nhận”. Ít lâu
sau dân nổi loạn giết Tử Dương. Nhờ lần đó, không nhận lúa nên ông vô
can.
Bài I.1, cũng nói ông ở nước Trịnh “bốn chục năm mà không ai nghe danh,
từ vua cho tới các quan khanh, đại phu đều coi ông như dân thường; năm
đó đói kém quá, ông tính di cư qua nước Vệ”.
Vậy Tử Dương tặng ông lúa trễ lắm là vào khoảng ông bốn chục tuổi. Theo
Sử kí của Tư Mã Thiên (trong phần Lục Quốc niên biểu, và Trịnh thế gia)
thì người nước Trịnh giết tướng quốc Tử Dương vào năm Trịnh Nhu Công
thứ 25, tức năm Chu An Vương thứ tư; tính theo Tây lịch vào năm 398
trước công nguyên. Năm đó Liệt tử khoảng từ ba chục đến bốn chục tuổi,
và ta có thể đoán ông sinh vào khoảng -430 đến -440; đúng với Vũ Đồng
và gần đúng với Grynpas: Vũ Đồng cho Liệt tử sinh vào khoảng -430, mất
vào khoảng -349; Grynpas cho Liệt tử sinh vào khoảng -435
, không
cho biết chết khoảng nào. Chúng ta nên nhớ những con số về thời đó xê
xích nhau mười, mười lăm năm thì cũng là đúng lắm rồi.
Dưới đây chúng tôi kê những năm sinh, tử của một số triết gia quan trọng
từ Khổng tử tới Trang tử, theo bảng của Vũ Đồng trong Triết học Trung
