Đời sống không phải cứ quí nó mà duy trì được nó, thân không phải cứ yêu
nó mà nó sống được lâu”.
Nghĩa là có số mệnh. Nhân lực không thắng được thiên mệnh. Bài này đặt
vào thiên VI Lực mệnh cũng rất hợp. Rồi Dương Chu nói thêm:
“Vả lại, kéo dài thêm đời sống để làm gì? Các tình yêu ghét, xưa cũng như
nay…, việc đời vui hay khổ, xưa cũng như nay. Một khi đã nghe rồi, thấy
rồi, trải qua rồi thì sống trăm năm cũng đã chán, sống thêm làm chi cho
khổ?”.
Mạnh Tôn Dương thấy thái độ đó có vẻ bi quan, hỏi thêm:
- “Nếu vậy thì chết sớm còn hơn sống lâu, mà nên nhảy vào lưỡi gươm,
đám lửa ư?
Dương Chu đáp:
- Không phải vậy! Đã sinh ra thì cứ thản nhiên nhận cuộc sống, và thoả
mãn hết thị hiếu của mình mà đợi lúc chết, sống hết đời mình cho tới khi
tiêu diệt. Cái gì cũng thản nhiên, cái gì cũng chấp nhận, thì còn mong gì nó
tới sớm hay muộn nữa?”.
Vậy thực ra Dương Chu không bi quan, vẫn nhận rằng đời có những cái
vui, thị hiếu của con người có thể thoả mãn mà hưởng lạc. Thái độ của ông
là thái độ đạt quan cũng như Liệt tử.
Bài VII.2 cũng diễn ý đó. Mới đầu ông tính đời người thọ lắm là được trăm
năm, mà trừ tuổi thơ, tuổi già, trừ những lúc ngủ, những lúc đau ốm, lo sợ
vân vân, rốt cuộc còn lại độ mươi năm, mà trong mươi năm này, được sống
thực ung dung, vui vẻ chỉ được độ một giờ! Ấy là chưa kể mình muốn
hưởng lạc mà vị tất đã được, bị xã hội khuyên can, cấm đoán. Rồi cuối bài
