III.
ĐẠO
HIỆU NGHIỆM CỦA THUẬT VÔ VI
II.1
(Hoàng Đế tức vị thập hữu ngũ niên)
Hoàng Đế lên ngôi được mười lăm, mừng rằng thiên hạ tôn thờ mình. Ông
giữ gìn tính mệnh (sinh lực), hưởng cái vui thanh sắc, hương vị, vậy mà
nước da ông khô và đen sạm, tâm hồn ông mờ ám mê loạn. Thêm mười lăm
năm nữa, ông lo lắng nhận thấy rằng nước muốn loạn; ông gắng sức, dùng
hết trí lực sáng suốt để trị dân, nước da ông vẫn khô và đen sạm, tâm hồn
vẫn mờ ám mê loạn. Ông thở dài than rằng:
- Ta lỗi lầm quá lắm! Nuôi riêng cái thân ta thì tai hại như vậy, mà muốn trị
dân thì cũng tai hại như vậy.
Thế rồi ông bỏ hết cơ mưu, rời cung điện, đuổi kẻ hầu đi, hạ các chuông
xuống, giảm các thức ăn, lui ra ở yên tĩnh trong một ngôi nhà tại giữa sân
lớn của ông, trai tâm để làm chủ được hình hài, như vậy ba tháng không
trông nom việc nước nữa.
Một hôm ông nghĩ trưa, nằm mộng thấy lại chơi nước Hoa Tư Thị. Nước
này ở phía Tây Yểm Châu, phía bắc Thai Châu, không biết cách nước Tề
bao nhiêu vạn dặm. Không thể đi xe, đi thuyền hay đi chân mà tới nước đó
được, chỉ có thể tới bằng tinh thần (thần du) mà thôi. Nước đó không có
vua, tự nhiên mà trị, dân không thị dục, tự nhiên mà sống. Họ không ham
sống, không ghét chết, cho nên không có ai chết yểu. Họ không yêu mình
mà lãnh đạm với người, cho nên không yêu không ghét. Không ác cảm với
người trái với mình, không thiện cảm với người thuận ý mình, cho nên
không có lợi, không có hại, không thích, không tiếc. Họ không uý kỵ cái gì
