phối cứu hộ cần nhất. Dù vậy, các phao định vị vẫn được phóng từ ống
phóng nhỏ, và những ống phóng không bị hàn kín, như trên một số tàu
ngầm thời Chiến tranh Lạnh - đề phòng trường hợp phao tự phóng và
làm lộ vị trí tàu cho các tàu ngầm Xô Viết mà chúng đang theo dõi.
Trước khi phóng một phao định vị vị trí, người ta sẽ lấy một chiếc bút
chì dầu và viết chi tiết nhất có thể lên đó: thiệt hại của chiếc tàu ngầm
(và thủy thủ đoàn), chất lượng không khí trên tàu, vân vân.
Cách xử lý tiếp theo sẽ phụ thuộc vào việc tình huống nghiêm trọng
đến mức nào. Bên trong mỗi chiếc tàu ngầm của Mỹ đều có một tập
tài liệu hướng dẫn dày cộp, màu trắng, đóng gáy bằng ba chiếc vòng
thép có tiêu đề “Hướng dẫn sinh tồn trong tàu ngầm gặp nạn”, và phía
trước tập tài liệu đó là một sơ đồ hướng dẫn việc ở-hay-rời-tàu: một sơ
đồ ra quyết định hình cây theo những câu hỏi dạng có-hoặc-không: Đã
kiểm soát được nước tràn vào tàu chưa? Đã dập tắt hết lửa chưa? Nếu
rồi, nếu tình hình yên ổn, câu trả lời cuối cùng thường là Ở lại. Đợi tàu
cứu hộ. Khi chìm ở nơi có độ sâu dưới 180 m, người ta có thể chui ra
khỏi tàu ngầm bị chìm và tìm đường lên mặt biển - Chào, Wilkie! - tuy
nhiên, vì nhiều lý do mà chúng ta sẽ biết ngay sau đây, đó chỉ là lựa
chọn cuối cùng.
Một chiếc tàu ngầm của Mỹ thường dự trữ một lượng hóa chất tạo
khí ôxy và hấp thụ khí cacbonic đủ cho thủy thủ đoàn dùng trong ít
nhất một tuần mà không cần có điện: một tuần trong tình trạng Clarke
gọi là “sinh tồn dưới đáy”. Từ đáy (bottom), theo ý của anh là đáy
biển, nhưng chất giọng Anh khiến tôi nghĩ nó mang một nghĩa khá bậy
bạ. Nghĩa nào của nó thì hợp hơn nhỉ: “cái mông bạn” sẽ được cứu ư?
Bảy ngày đó là thời gian tối thiểu để những người phía ngoài đưa
được phương tiện cứu hộ đến. Mười lăm nước và khối NATO đã xây
dựng được hệ thống cứu hộ tàu ngầm - những phương tiện lặn sâu có
khả năng giảm áp - nhưng độ sâu có thể tiếp cận của chúng lại rất khác
nhau. Không một phương tiện nào được thiết kế để hoạt động ở độ sâu
trên 600 m; hơn nữa, hầu như cũng không có tàu ngầm nào xuống đến
