làng, nhưng bây giờ đứng trên cao trông rõ phong cảnh trong làng, Kostaky
không thể nào kiên nhẫn được, ông ta xiết chặt cây gậy trong tay. Pillat lại
can:
- Không nên xuống làng lúc ban ngày. Con biết khó nén lòng mà đợi đến
tối lắm, nhưng nếu chúng ta xuống bây giờ, chúng ta sẽ bị bắt ngay, ba biết
thế không? Con hiểu cái ước ao gặp lại làng mạc của ba lắm vì con cũng
mong như thế. Đất đai nơi sinh trưởng, nhà cửa như là những người thân
yêu mà sự dè dặt trở thành vô nghĩa và không cần thiết. Con hiểu như thế.
Chúng ta có thể khôn ngoan không bước vào làng xa lạ vào ban ngày.
Nhưng đằng nầy lại là làng mạc, nhà cửa của mình, khó lòng mà ở đây nhìn
xa xa lắm. Nên nếu ba muốn con sẽ đi theo ba, nhưng con nói trước, như
thế không thận trọng tí nào cả.
- Ba sẽ đi một mình. Ba để xách lại đây, ba chống gậy xuống đó một
mình, chỉ để nhìn sơ qua nhà cửa, làng mạc và ba trở lại ngay khi trời sáng.
Con đợi ở đây.
- Cả mấy tháng nay, cha con mình có bao giờ rời nhau nửa bước đâu.
Cho nên con sẽ cùng đi với ba.
- Không, để ba đi một mình. Ba chỉ nhìn sơ thôi rồi trở lui. Đêm sau Ba
con mình sẽ cùng đi. Con có lý, nên đi về ban đêm thì hơn. Bây giờ con chờ
ba ở đây. Ba muốn xuống đồng ruộng một lát thôi để đạp chân lên đất nhà,
nhìn khung cảnh quen thuộc thuở xa xưa, thở khí trời của vùng đất thân
yêu. Ba muốn thế, con hiểu chứ. Ba không hy vọng được đi một ngày trên
các con đường của làng mình. Chúa sẽ vĩ đại lắm nếu Ngài ban cho ba một
niềm vui cuối cùng của đời ba là được dẫm chân lên những con đường nhỏ
ở làng Piatra.
Lúc đi đường Kostaky mau mệt lắm và hay cần nghỉ chân. Nhưng lúc
nầy như là ông ta vừa uống rượu xong, ông ta không muốn dừng lại nữa.
Không muốn ngồi lại một giây lát nào nữa.
