Kostaky nhón chân nhìn vào bên trong qua cửa kính. Tay vẫn mân mê
vuốt ve bức tường và mắt ướt đẫm. Gần cửa sổ ngày xưa có một cây dẻ, bây
giờ không còn nữa. Bên trong nhà tối ôm. Ông ta muốn gọi Iléana, nhưng
ông ta biết là làm như vậy không khôn ngoan tí nào. Iléana có thể không
còn ở đây nữa. «Tụi cộng sản trung dựng nhà cửa của tất cả kẻ vắng mặt.»
Ông ta men theo đường đi quanh nhà. Ba sào đất quanh nhà không ai
trồng tỉa gì cả. Mà chỉ dùng những căn lều cao ngất nghểu như nhà thờ.
Chung quanh có kẽm gai bao bọc. Thôi đúng là phi trường rồi. Họ đã để
hoang đất của mình. Đất của mình không thể dùng cho máy bay Nga hạ
cánh được. Vì đó là một thứ đất đen tốt nhất Piatra. Bắp trồng lên đó mộc
cao đến hai thước.»
Kostaky không nhìn phi trường nữa, quay mặt vào cửa sổ như không
muốn rời xa nữa. Một mảnh vôi trên thành rơi xuống. Kostaky lại giận
thầm: «Họ không thể săn sóc nhà cửa. Vôi nhà mình ngày xưa có bao giờ
sứt mẻ như thế nầy đâu».
Ông ta nghiền mảnh vôi trong tay, rồi cố đưa tay mở cửa. Cũng là tay
nấm đó, nhưng cánh cửa đã bị khóa, ông ta đành nhìn qua cửa sổ, vuốt ve
những tấm cửa kính. «Nếu mình ở lại chừng nửa giờ, trời sáng mình có thể
nhìn vào bên trong nhà được.» Nhưng nghĩ lại ông ta lại sợ trời sáng bị lính
bắt gặp, nên đành thầm nhủ: «Thôi để ngày mai mình trở lại».
Nhìn khắp làng tất cả đều yên lặng, không một con chó, con mèo, gà vịt,
không một bóng người. Kostaky trở lại ý nghĩ: «Có lẽ căn nhà đang trống,
mình cố vào thử xem». Hơi cảm động vì ý nghĩ đó, ông ta mạnh dạn gõ
cửa. Có tiếng đàn bà nói:
- Có ai ở ngoài cửa sổ.
Giọng nói xa lạ quá. Kostaky dựa sát vào tường. Rồi có tiếng người đàn
ông trả lời. Có nhiều người lạ trong nhà quá, Kostaky cảm thấy đau lòng và
