đoàn 6 khốn khổ! Quân dù khốn khổ! Hẹn gặp lại. Bruno”. (Mệnh lệnh này,
Allaire đã tìm cách giữ lại được trong suốt một thời kỳ bị bắt làm tù binh và
trao lại cho tôi mười lăm năm sau ở Dakar).
“Vở kịch đã diễn xong. Tôi đọc bản mệnh lệnh của Bruno cho các chàng
trai của tôi nghe. Họ kinh hoàng. Họ không thể nào tin được rằng một
quãng ngày tràn đầy những chiến thắng, những trận đánh tuyệt đẹp, những
đòn ra tay vẻ vang lại sắp kết thúc trong vòng ba mươi phút nữa, ba mươi
phút nhỏ nhoi, giống như năm 19401. Thế là hết cái tổ hợp cao cấp những
chàng trai của Bigeard. Đảo lộn, thật sự đảo lộn. Cái đơn vị mà người ta
tưởng là để dành cho những cú hích lớn, đổ mồ hôi và đổ máu chẳng khác
gì những miếng bọt biển. Cũng như mọi người, tiểu đoàn 6 quỳ gối. Và
chính chúng tôi là những người có được cái đặc quyền đáng buồn là vác về
lá cờ của cái tiểu đoàn ưu tú ấy
“Những người Việt Nam, nguyên là lính muốn đi với chúng tôi. Ra khỏi
nơi đây. Còn hơn là để bị bắt làm tù binh. Họ là những người Việt Nam
vùng đồng bằng chứ không phải là người Thái. Họ chẳng thông thạo địa
hình vùng này cũng chẳng biết tiếng nói ở đây. Đi đâu ở nước Lào? Xuống
vùng đồng bằng chăng? Xung quanh chúng tôi, có ai vì ai chăng? Những
người Thái và người Mèo đã rời bỏ chúng tôi. Người ta không thể quở
trách họ, quân Việt là những người mạnh nhất. Không, thoát khỏi cái tình
thế rối rắm này là không thể được. Chúng tôi đã mệt nhoài, bụng rỗng. Từ
mười lăm ngày nay, người ta hầu như không ăn, hầu như không ngủ. Một
đòn chọc thủng vòng vây được coi là không có khả năng trong trạng thái
mệt mỏi hết mức của những người còn sống sót quyết tâm chiến đấu, tôi
thấy mình không đủ tầm cỡ để theo đuổi cuộc phiêu lưu.
Những người Việt Nam tốt bụng này tỏ vẻ kinh hoàng, chẳng bao lâu
nữa họ sẽ bị các cơ quan an ninh của quân Việt xác định như những tên
phản quốc và họ biết rằng kể từ thời điểm đó, mạng sống của họ chẳng có
nghĩa lý gì. Ấy thế mà họ đang ở đây, đó là do lỗi của tôi, phải, do lỗi của
