LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 142

Những hình ảnh khác với ngôn ngữ thế nào? Khá nhiều những nghiên cứu
cho thấy, một số thứ có thể được mô tả dễ dàng bằng từ ngữ và các câu chữ,
nhưng cũng có những thứ khác được mô tả tốt nhất dưới dạng hình ảnh.
Thật dễ dàng để mô tả những vật thể và tính chất của chúng bằng ngôn từ.
Chúng ta có một bảng từ vựng phong phú với danh từ và tính từ cho phép
mô tả sự vật. Do đó, bạn có thể mô tả được một vật thể trên bàn như: Một
chiếc cốc nhựa lớn màu vàng.
Mô tả đơn giản này cung cấp thông tin về kích thước, màu sắc và chất liệu
của vật thể. Chúng ta cũng có những động từ cho phép mô tả những hành
động liên quan đến người và vật thể. Chúng ta có thể mô tả một cảnh đơn
giản bằng cách nói: Con chó liếm nước trong cái ca nhựa xanh.
Trong ví dụ này, chúng ta có được thông tin con cho uống nước từ cái ca
cũng như cách con chó làm điều đó (liếm nước bằng lưỡi).
Có những thông tin khác khó truyền tải hiệu quả bằng ngôn ngữ. Thường
rất khó để mô tả những quan hệ không gian cụ thể. Bạn có thể đứng bên
ngoài tìm một quả bóng mà ai đó vừa ném. Một người bạn nhìn thấy quả
bóng và cố chỉ cho bạn vị trí của nó. Anh này có thể nói: “Nó nằm bên trái
bạn. Hơi nhích qua trái một tí nữa. Và cách bạn khoảng 10 feet. Nào, có thể
xa hơn một chút, tôi đoán vậy. Tiếp tục đi. Về bên phải một chút xíu. Nhìn
xuống.”
Bạn có hệ thống đo lường để mô tả chính xác những quan hệ không gian
(như thước đo, góc độ và khoảng cách), nhưng bạn không mấy khi sử dụng
chúng trong giao tiếp thông thường. Và thậm chí, nếu bạn sử dụng một
thước đo chính xác đi nữa, người bạn đang nói chuyện cũng không thể tìm
ra điểm chính xác đó nếu không có công cụ. Thay vào đó, bạn thường
hướng dẫn người khác bằng cách lấy vị trí hiện tại của họ làm mốc và
thông tin cho họ những quan hệ chung như bên trái, ở dưới hay xa hơn.
Có một cách để mô tả không gian hiệu quả là bằng một phép loại suy, gợi
đến một hình ảnh không gian quen thuộc mà người kia đã biết. Con người
thường sử dụng mặt đồng hồ như một phép loại suy trực quan. Bạn có thể
bảo bạn mình nhìn vào hướng hai giờ để tìm quả bóng.