sự là vậy (mà thường là như vậy), tôi cần phải bù trừ rủi ro lớn đó bằng giá mua
vào thấp.
Để tránh lặp lại trải nghiệm này, tôi phát triển một mục trong bản checklist
cho phép tôi có cảm nhận sâu sắc hơn về chất lượng của một doanh nghiệp. Một
cách để phát biểu mục này là: “Liệu doanh thu của công ty có đến từ vốn vay của
thị trường tín dụng hay không?” Nhưng tôi không muốn nói chính xác ngôn từ tôi
dùng trong bản checklist của mình. Một phiên bản khách quan trọng hơn của mục
này là: “Công ty này ở vị trí thế nào trong chuỗi giá trị, và những phần nào của
công ty có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi từ các phần khác của chuỗi giá trị
mà công ty có rất ít ảnh hưởng lên các phần ấy?”
Điểm cốt yếu ở đây là tôi muốn đầu tư vào những công ty kiểm soát vận
mệnh của chính mình, không phải những công ty có số phận được định đoạt bởi
các thế lực ngoài tầm kiểm soát của họ.
Cách nghĩ này cũng có thể áp dụng để nhận định những cơ hội đầu tư tuyệt
vời. Mục đích trong những tình huống này là tìm ra những công ty nào có một
mắt xích trong chuỗi giá trị đang bị hỏng hóc, kéo cả công ty xuống. Nếu tôi tin
vấn đề này là tạm thời, tôi có thể mua cổ phiếu với giá rẻ bèo và rồi thu lợi khi
vấn đề trong chuỗi giá trị đã được khắc phục.
Năm 2007 chính lối suy nghĩ này đã khiến tôi đầu tư vào Alaska Milk, công
ty sản xuất sữa đặc chiếm lĩnh thị trường ở Philippine. Thành phần chính trong
sản phẩm của công ty là sữa bột được nhập khẩu từ nước ngoài. Khi giá sữa bột
tăng lên, biên lợi nhuận của công ty tóp lại và giá cổ phiếu tụt giảm. Tôi tin rằng
giá sữa bột dần dần sẽ trở về bình thường khi nguồn cung đáp ứng được với nhu
cầu tăng cao từ Trung Quốc. Kết quả là lợi nhuận của Alaska Milk sẽ nảy lên lại.
Điều này đã được chứng minh là chính xác, và tiền đầu tư của tôi tăng lên chừng
5 lần trong 5 năm.
Mục trong bản checklist: Công ty này sẽ bị ảnh hưởng thế nào bởi những
thay đổi trong những phần khác của chuỗi giá trị nằm ngoài tầm kiểm soát của
công ty? Ví dụ, doanh thu trước đó của nó có phụ thuộc vào thị trường tín dụng
hay giá của một loại hàng hóa nào đó không?
TRƯỜNG HỢP BỐN: TÔI ĐÃ MẤT CÂN BẰNG NHƯ THẾ NÀO
(Tác giả chơi chữ khi nói về khoản đầu tư vào Công ty Smart Balance - Chú thích
của người dịch)
