chẳng mảy may ảnh hưởng đến cảm xúc của ông ấy, khác với tôi. Một kết quả mỹ
mãn của tòa thành cảm xúc không gì lay chuyển nổi của ông là khả năng tiếp tục
mua vào các cổ phiếu ngon lành bị vùi dập, khi mà các nhà đầu tư khác đã thu
mình vào một góc tĩnh lặng trong văn phòng mất rồi.
Thái độ với tiền bạc của tôi chịu ảnh hưởng sâu đậm bởi lịch sử đầy đau đớn
của người Do Thái ở châu Âu. Ông cố của tôi là một nhà tư bản giàu có người
Đức, điều hành một nhà máy sản xuất mũ rất lớn ở ngoại ô Berlin. Rồi thì Đức
Quốc Xã niêm phong tài sản và hủy hoại cuộc đời đầy những đặc quyền của gia
đình ông. Gia đình ông bỏ trốn đến Israel (sau này là Palestine), nơi họ gây dựng
lại những gì họ đã bị tước đoạt, ông nội tôi, vốn là một luật sư ở Đức, trở thành
một người nông dân nuôi gà chẳng mấy thành công tại Israel. Tôi lớn lên trong
lời kể về thời kỳ thiếu thốn lương thực và những người thanh niên phải ra chiến
trường để bảo vệ tổ quốc trong những năm đầu lập quốc Israel. Cha tôi, lớn lên
trong trang trại nuôi gà của bố mẹ, nhiều năm liền ông làm công ăn lương trước
khi thành lập một công ty để kiếm thêm thu nhập thặng dư, để rồi tôi lại giúp ông
đầu tư số tiền này. Đến giờ, tôi đã nhân gia sản lên gấp năm lần. Nhưng tôi vẫn
còn đó nỗi sợ sâu kín rằng có những điều nằm ngoài tầm kiểm soát của tôi có thể
cuốn sạch mọi thứ.
Vì sao điều này lại quan trọng? Vì câu chuyện tưởng như không liên quan
nhưng lại ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách tôi tiếp cận kinh doanh và đầu tư. Ví dụ,
tôi chưa bao giờ sử dụng tiền vay mượn, và mọi khoản đầu tư của tôi đều chín
chắn và bảo thủ. Với tôi, câu chuyện về gia đình và tiền bạc là một cách khôi
phục những tổn thất do Hitler gây nên.
Sự bại trận của Đức sau Thế Chiến I, cũng như những thảm họa lạm
phát về kinh tế Đức, đều được Hitler đổ lỗi cho người Do Thái. Phải giải
quyết nạn Do Thái ở châu Âu như thế nào? Đức Quốc xã của Hitler đã tìm
ra một giải pháp rẻ và nhanh: tập trung người Do Thái ở khắp châu Âu vào
các trại tập trung và giết bằng hơi ngạt Zyklon B. Cuộc đại thảm sát này, gọi
là Holocaust (holo - "hoàn toàn" và kausis - "thiêu, đốt"), đã lấy đi mạng của
6 triệu người tức 1/3 dân số Do Thái lúc đó - Chú thích của người dịch.
Nguồn: Đặng Hoàng Xa.
