trong những ngày lênh đênh trên mặt biển, ba đứa trẻ cũng sẽ là những "cô
nhi" bơ vơ ở trại tị nạn, chờ đợi để được "hốt rác" tới một nước xa lạ, sống
trong một gia đình xa lạ, và sẽ trở thành những con người xa lạ với chính
quê hương của chúng.
Hai đứa con của Nhàn và cô bé Phượng thích ứng với cuộc sống mới rất
nhanh. Trong lúc hàng ngày Nhàn bận rộn với công việc thông dịch cho
phái đoàn Mỹ phỏng vấn người tị nạn trong trại. Phượng và Lisa đã cùng
nhau làm mọi việc cần cho sự sống của bốn người. Xếp hàng lãnh lương
thực và nhu yếu phẩm, xách nước, nấu ăn, xếp dọn nhà cửa, theo dõi những
thông báo trong trại, dò danh sách những người có thư từ nước ngoài gửi
tiền - sự trông đợi hào hứng nhất của người tị nạn trên đảo.
Thấy Lisa chiều nào cũng đi dò danh sách nhận thư, Nhàn nói:
- Con đi dò làm gì cho phí công? Không có ai gửi thư cho mình đâu.
- Biết đâu được, mẹ. - Lisa trả lời. - Con nghe nói người ở bên Mỹ có thể
hỏi danh sách người tị nạn ở các trại để tìm thân nhân. Có thể bác Hùng,
chú Trí, dì Nhã, Tony còn sống và biết mình tới đây. Có người ở đảo này
đã nhận được thư của bà con mất liên lạc từ năm 1975 vì vậy con thấy ai
cũng đi dò thư.
- Họ điên cả rồi, con ạ.
Nhàn không lạc quan được như con. Hùng và Trí mất liên lạc từ năm 1975
không biết sống hay chết, nhưng gia đình Nhã và Tony thì Nhàn không chút
hy vọng. Gợi nhớ đến chỉ thêm đau lòng. Sau ngày "hòa bình", người Việt
Nam chết nhiều và chết thảm hơn trong hai mươi năm chiến tranh, và ly tán
cũng nhiều hơn. Ngồi làm thông dịch viên xét đơn xin định cư của người tị
nạn, hàng ngày Nhàn có dịp chứng kiến sự tan vỗ của những gia đình Việt
Nam, sự tan vỗ của những giấc mộng, và cả sự thất bại của những âm mưu.
Một hôm, ngồi trước mặt Nhàn là một cặp vộ chồng tuổi trung niên và hai
đứa con. Người chồng khai là một cựu trung úy Việt Nam Cộng Hoà và
xin đi Mỹ. Nhưng vấn đề của ông ta là không có giấy tờ chứng minh,
ngoài một tờ giấy ra trại cải tạo, nại cớ bị thất lạc sau mấy năm đi cải tạo và
sống cực khổ ở vùng kinh tế mới. Thỉnh thoảng Nhàn bắt gặp cái nhìn
trộm của người đàn ông và có cảm giác khó chịu, bất an. Cô mường tượng