chúng ta hướng đến” (LVBT: 415): Biếu tặng một cách tự do và bắt
buộc.
Nhiều người biết đến sự quan tâm của ông đối với các hội tương
tế của công nhân cũng như đối với các hợp tác xã. Nhưng ít ai biết đến
sự quan tâm của ông đối với phong trào vườn công nhân. Ông xem
phong trào này như là một ví dụ của phương hướng này mà chúng ta
có lẽ nên theo: “Vì rằng gia đình là bếp lửa và đất đai [phong trào này
có tên gọi là “Ligue du coin de terre et du foyer”, tức Hội miếng đất và
bếp lửa], nên việc đất đai thoát khỏi sự chi phối của luật lệ và kinh tế
tư bản là bình thường. Quả thực các đạo luật mới hay cũ về
“homestead” [nhà ở có vườn bao quanh - ND] và các đạo luật gần đây
hơn của Pháp về “tài sản gia đình không thể xiết nợ được” là một tồn
lưu của trạng thái xưa và một sự trở về với trạng thái đó” (LVBT: 400).
Các vườn công nhân, phát xuất từ lòng nhân từ của người chủ tự xem
mình như là phụ huynh của công nhân (patemalisme patronal) trong
những năm 1870, nhưng lại đoạn tuyệt với nó, thể hiện một sự tổng
hợp độc đáo giữa trào lưu công giáo xã hội (catholidsme sodal) và trào
lưu cấp tiến chống giáo hội (radicalisme anticlérical). Dưới sự tác
động của linh mục Lerrrire, đại biểu của vùng Bắc ở Quốc hội, và của
Jules Curé, công nhân trồng rau và nhà hoạt động công đoàn có tư
tưởng cấp tiến, các vườn công nhân đã là cơ hội để thực hiện ba sự tái
xác định tính chất (requalitícation): Ngay từ năm 1900, việc làm vườn,
vốn là một sự lao động, trở thành sinh hoạt tiếu khiển, như ta thấy
trong các tranh cãi về sự chính đáng của việc làm vườn ngày chủ nhật,
vào một thời kỳ và trong một giới mà lao động bị cấm trong ngày chủ
nhật vì các lý do tôn giáo; trong những năm 1920, miếng đất nhỏ, từ
chỗ được cấp không qua luật pháp, trở thành đối tượng cho việc đề
nghị một đạo luật mà Mauss đã nhắc đến - thực ra đó chỉ là một dự án
được linh mục Leirdre bảo vệ nhưng không được Quốc hội Pháp thông
qua - để trở thành một tài sản không thể xiết nợ được hay, để nói như
Annette Weiner, không thể chuyển nhượng; trong những năm đó, quan
