Dường như cho đến một thời đại khá gần thời đại chúng ta cũng
như trong các xã hội mà chúng ta lẫn lộn một cách rất tệ hại dưới cái
tên “nguyên thủy” (primitif) hay “thấp kém” (inférieur), chưa bao giờ
có cái mà người ta gọi là Kinh tế tự nhiên
. Do một sai lầm kỳ lạ
nhưng cổ điển, người ta đã chọn, ngay cả để minh họa cho loại hình
kinh tế này, các bài viết của Cook về sự trao đổi và sự đổi chác (troc)
nơi người Polynesia
. Thế mà, chinh những người Polynesia này sẽ
được chúng tôi nghiên cứu ở đây và chúng ta sẽ thấy là họ hoàn toàn
không ở vào trạng thái tự nhiên về mặt luật lệ cũng như về mặt kinh
tế.
Trong các nền kinh tế và trong các nền luật pháp trước thời đại
chúng ta, có thể nói là người ta không bao giờ nhận thấy các trao đổi
đơn giản về của cải và sản phẩm thông qua sự thỏa thuận mua bán
giữa các cá nhân. Trước hết, không phải các cá nhân, mà chính các tập
thể bắt buộc lẫn nhau, trao đổi và giao ước
; những bên hiện diện khi
giao ước là những pháp nhấn (personne morale): Thị tộc, bộ lạc, gia
đình tranh chấp với nhau và chống đối nhau hoặc như là những nhóm
đối mặt nhau ngay trên thực địa, hoặc qua sự trung gian của các thủ
lĩnh của họ, hoặc bằng cả hai cách cùng lúc
. Hơn nữa, cái mà họ trao
đổi, không hoàn toàn chỉ là của cải, vật quý giá, động sản và bất động
sản, những đồ vật hữu ích về kinh tế. Trước hết đó là các lời nói và cử
chỉ lễ phép, tiệc tùng, nghi thức, nghĩa vụ quân sự, phụ nữ, trẻ em,
nhảy múa, lễ hội, chợ phiên mà sự thương lượng chỉ là một trong các
thời điểm và ở đó sự lưu thông của cải chỉ là một trong các điều khoản
của một hợp đồng tổng quát và bền vững hơn rất nhiều. Cuối cùng,
các “cung ứng” đó và các “cung ứng đáp trả” (contre-prestation) được
cam kết dưới một hình thức khá tự nguyện, với các quà tặng, đồ biếu,
mặc dù thực ra chúng hoàn toàn có tính bắt buộc, nếu không muốn sẽ
có chiến tranh giữa các cá nhân hay giữa những nhóm người. Chứng
tôi đề nghị gọi tất cả những điều nói trên là hệ thống cung ứng toàn
