chất tạm thời và có thể bác bỏ được của các công trình khoa học, mà
còn cho thấy ông coi trọng sự hợp tác với bạn đồng sự và lối làm việc
tập thể.
Do các phát hiện lý thuyết không được trình bày một cách hệ
thống, chúng thường bị giải thích theo nhiều cách mà đôi khi trái
ngược nhau: Chẳng hạn đối với Georges Gurvitch, “sự kiện xã hội
toàn bộ” bao gồm cả trạng huống (conjoncture) lẫn cấu trúc trong khi
Claude Lévi-Strauss lại phát hiện nó trong cấu trúc và trong tính chất
tương quan của tư tưởng biểu tượng. Nhiều chủ đề mà ông đề cập -
như biếu tặng, ma thuật, kỹ thuật thân xác, hiến sinh, cầu nguyện, v.v.
- đã hoặc có thể mở ra những hướng nghiên cứu đầy hứa hẹn.
Về bản dịch LVBT
Tôi đã đọc LVBT cách đây gần 50 năm trong khi học xã hội học
và dân tộc học ở Đại học La Sorbonne (Paris). Chỉ đọc lướt qua thôi
để ghi các ý và các câu mà tôi hiểu được và thấy hay, nhưng những
trang ông viết về kula, potlatch... đã lưu lại trong trí tôi nhiều ấn tượng
sâu sắc. Chính vì thế, tác phẩm đầu tiên mà tôi hứa dịch cho Nhà xuất
bản Tri thức là LVBT. Nhưng khi bắt tay vào việc, tôi mới thấy là dịch
nó rất khó, nếu muốn làm nghiêm túc, vì các lý do sau đây.
Tuy chỉ dài 134 trang khổ lớn thôi
, LVBT rất khó đọc trước hết
vì có quá nhiều chú thích (có lẽ phải chiếm đến một phần ba số từ của
cuốn sách). Vì ý thức được điều đó nên Mauss đã cẩn thận ghi rõ trong
chú thích 2 ở trang 149 (ấn bản 1950) là “các chú thích và tất cả những
gì không in bằng chữ to chỉ cần thiết cho các chuyên gia”. Phần lớn
các tư liệu mà ông tham khảo thường viết bằng tiếng Anh, tiếng Đức,
thậm chí đôi khi bằng tiếng Hà Lan, tiếng Latin và tiếng Phạn, khiến
tôi đã mất khá nhiều thì giờ để dịch các tựa đề của chúng sang tiếng
Việt (vì nghĩ rằng phần lớn độc giả không biết các ngôn ngữ này).
Chẳng những thế ông thường ghi thiếu tên tác giả, tên nhà xuất bản,
năm và nơi xuất bản. Cho đến nay, các bản in lại LVBT cũng như hai
