Nhiều nơi uy tín cá nhân của người thủ lĩnh và uy tín của thị tộc
của ông ta được gắn liền với sự chi tiêu, và với sự đúng hẹn khi đáp
tặng với lãi nặng các món quà đã nhận, để biến người mà mình thọ ân
thành người thọ ân mình. Ở những nơi đó, sự tiêu dùng và sự phá hủy
thực sự không có giới hạn. Trong vài potlatch người ta phải tiêu dùng
tất cả những gì mà mình có và không giữ lại gì cả
. Đó chính là để tỏ
ra ai là người giàu nhất và cũng là người tiêu xài điên cuồng nhất.
Nguyên tắc đối kháng và tranh đua làm nền tảng cho tất cả. Quy chế
chính trị của các cá nhân, trong các phường hội và các thị tộc, các ngôi
thứ đủ mọi loại đều được chiếm hữu do “chiến tranh của cải
”, cũng
như do chiến tranh, hay do may mắn, hay do thừa kế, liên minh và hôn
nhân. Nhưng tất cả đều được quan niệm như thể đó là một “cuộc tranh
đấu vì của cải
”. Hôn nhân của con cái, các địa vị trong các phường
hội chỉ đạt được trong các potlatch: Chúng được trao đổi và được đáp
tặng. Người ta mất chúng trong potlatch cũng như người ta mất chúng
trong chiến tranh, trong canh bạc, trong cuộc chạy đua hay trong cuộc
đấu vật
. Trong một số trường hợp, điều quan trọng không phải là tặng
hay đáp tặng mà là phá hủy
, để ngay cả không có vẻ muốn người ta
phải đáp tặng cho mình. Người ta đốt trọn những hộp mỡ olachen (tức
candle-fish: Cá-nến) hay mỡ cá voi
, người ta đốt các ngôi nhà và
hàng ngàn chăn mền; người ta làm vỡ nát các thứ đồ đồng đắt nhất,
người ta ném chúng vào nước, để đè bẹp, để “đập dẹt” đối thủ của
mình
. Khi làm như vậy, không những người ta tự làm cho chính mình
mà còn làm cho cả gia đình mình tiến lên trên thang xã hội. Vậy thì,
đó là một hệ thống luật và kinh tế trong đó những của cải quan trọng
được tiêu xài và chuyển nhượng liên miên. Nếu muốn, ta có thể gọi
các chuyển nhượng đó là “trao đổi” hay ngay cả “thương mại”, bán
nhưng sự thương mại này là cao quý, đầy lễ nghi và hào phóng; và dù
thế nào đi nữa, khi nó được thực hiện trong một tinh thần khác, nhắm
đến cái lợi tức thời, nó là đối tượng của một sự khinh bỉ rất rõ nét
.
