nghĩa sát sao nhất tương ứng với thao tác đó. Người nhận đồ vật cầm
lấy nó trong manus [tay] của mình; anh ta không những thừa nhận nó
được chấp nhận, mà còn thừa nhận bản thân mình bị bán đi cho đến
khi chi trả xong. Người ta có thói quen, tiếp sau những người Roma
thận trọng, chỉ xem và chỉ hiểu mancipatio như là sự chiếm hữu,
nhưng có nhiều cách chiếm hữu đối xứng, chiếm hữu đồ vật và người,
trong cùng một thao tác
.
Mặt khác, người ta cũng thảo luận, rất dài dòng, để biết phải
chăng emptio vendito
, tương ứng với hai hành động tách riêng ra hay
với chỉ một hành động. Chúng tôi cung cấp một lý do khác để thấy
rằng đó là hai hành động, dù chúng kế tiếp nhau gần như lập tức trong
việc bán trả bằng tiền mặt. Cũng như trong các luật lệ nguyên thủy
hơn, có sự biếu tặng, rồi mới có sự đáp tặng, trong luật Roma cổ có sự
đưa ra bán, rồi mới có sự trả tiền. Trong các hoàn cảnh đó không có
khó khăn nào trong việc hiểu toàn bộ hệ thống và ngay cả điều khoản
quy định trong hợp đồng
Thực vậy, gần như chỉ cần chú ý đến các “công thức”
long trọng mà người ta dùng: công thức mancipatio, liên quan đến thỏi
đồng thau (airain), công thức chấp nhận vàng mà người nô lệ trả để
mua lấy tự do
(đó “phải là vàng ròng, lương thiện và không có tính
tôn giáo”, puri, orobi, profani, sui); chúng hoàn toàn là một. Hơn nữa,
cả hai công thức đều phát xuất từ các công thức của emptio cổ nhất,
tức là việc bán các súc vật nuôi ngoài đồng và việc bán nô lệ; emptio
đó còn lưu lại cho đến chúng ta dưới dạng của jus civile [dân luật]
Người nắm giữ thứ hai chỉ chấp nhận đồ vật nếu nó không có tì vết và
nhất là không có tì vết ma thuật; và ông ta chỉ chấp nhận nó bởi vì ông
ta có thể đáp tặng hay bù lại, trả giá tiền, cần ghi các thành ngữ: reddit
pretium, reddere, v.v., trong đó xuất hiện từ căn dare
.
