những hiện tượng thuộc trình tự văn hóa. Cuộc tranh luận này không
có lối ra, trừ phi người ta thấy được rằng hai cấp độ đó, cái này đối với
cái kia, không ở trong một quan hệ nhân quả (cho dù người ta quy cho
mỗi cái vị trí nào), nhưng phải thấy rằng sự biểu hiện tâm lý chỉ là sự
thể hiện, trên bình diện tâm lý cá nhân, một cấu trúc thực chất có tính
xã hội học. Vả lại, đó chính là điều mà Margaret Mead nhấn mạnh rất
đúng lúc trong một xuất bản gần đây
, khi bà chỉ ra rằng các trắc
nghiệm Rorschach, được áp dụng nơi dân bản địa, chỉ cung cấp cho
nhà dân tộc học những điều mà thực ra ông ta đã biết nhờ những
phương pháp điều tra thuần túy dân tộc học, mặc dù chúng có thể cung
cấp một sự thể hiện tâm lý hữu ích những kết quả được xác định một
cách độc lập.
Chính sự phụ thuộc của cái tâm lý vào cái xã hội học mà Mauss
đưa ra ánh sáng một cách hữu ích. Đã đành Ruth Benedict không bao
giờ có tham vọng đưa các loại hình văn hóa vào các rối loạn tâm bệnh
học, và càng không có ý đinh giải thích chúng bằng các rối loạn này.
Nhưng dù sao đi nữa thì cũng thiếu thận trọng khi dùng một thuật ngữ
tâm thần học để nêu rõ đặc tính của những hiện tượng xã hội, trong
khi quan hệ thực sự đúng ra nên được thiết lập trong hướng ngược lại.
Chính do bản chất của xã hội mà nó tự thể hiện qua biểu tượng trong
các tập tục và định chế của nó; trái lại, các ứng xử cá nhân bình
thường tự chúng không bao giờ cỗ tính hiểu tượng: Chúng là các yếu
tố từ đó một hệ thống biểu tượng, chỉ có thể là tập thể, tự xây dựng.
Chỉ những ứng xử bất bình thường, bởi vì bị phi xã hội hóa
(désocialisé) và có thể gọi là bị phải tự đảm nhận lấy chính mình, mới
thực hiện được, trên bình diện cá nhân, ảo tưởng về một hệ biểu tượng
độc lập. Nói khác đi, các ứng xử cá nhân bất bình thường, trong một
nhóm xã hội nào đó, đạt đến hệ biểu tượng, nhưng ở một mức độ thấp
và, nếu ta có thể nói, trong một cấp độ quan trọng (ordre de grandeur)
khác và thực sự hoàn toàn không thể so sánh với cấp độ quan trọng
