thể. Tất cả những cái ấy, theo cách nhìn nào đó, đúng là đều có tính xã
hội, bởi vì chỉ dưới hình thức sự kiện xã hội mà các yếu tố có bản chất
rất đa dạng có thể có được một ý nghĩa tổng quát và trở thành một
toàn bộ (totalité). Nhưng cái ngược lại cũng đúng: Bởi vì sự bảo đảm
duy nhất mà chúng ta có thể có về việc một sự kiện toàn bộ tương ứng
với thực tại, thay vì là sự tích lũy tùy tiện những chi tiết ít nhiều chân
thực, là nó có thể được nắm bắt trong một trải nghiệm cụ thể: Trước
hết, về một xã hội được ánh vị trong không gian hay thời gian, như
Roma, Athens; và tiếp theo về một cá nhân nào đó thuộc một xã hội
nào đó, chẳng hạn “người Melanesia của đảo này hay đảo nọ”. Vậy
thì, đúng là về phương diện nào đó, mọi hiện tượng tâm lý là một hiện
tượng xã hội học, và cái tâm thần đồng nhất với cái xã hội. Nhưng, về
mặt khác, tất cả đều đảo ngược: Bằng chứng của cái xã hội chỉ có thể
là tâm thần; nói khác đi, chúng ta không bao giờ có thể biết chắc đã
đạt đến ý nghĩa và chức năng của một định chế, nếu chúng ta không
thể sống lại tác động của nó lên một ý thức cá nhân. Vì tác động đó là
một bộ phận cần thiết của định chế, mọi giải thích có giá trị đều phải
làm cho tính khách quan của phân tích lịch sử hay so sánh trùng hợp
với tính chủ quan của trải nghiệm sống thực. Khi theo đuổi cái mà
chúng ta xem như là một trong các định hướng của tư tưởng Mauss,
mới đây chúng tôi đã đi đến giả thuyết về một sự bổ sung cho nhau
giữa cái tâm lý và cái xã hội. Sự bổ sung này không tĩnh như sự bổ
sung của hai nửa của một trò chơi ghép hình (puzzle), nó là động và
đến từ sự kiện cái tâm lý vừa là một yếu tố ý nghĩa đơn thuần cho một
hệ biểu tượng vượt quá giới hạn của cái tâm lý, và vừa là phương tiện
kiểm chứng duy nhất của một thực tại mà nhiều khía cạnh không thể
được nắm bắt dưới dạng tổng hợp ở bên ngoài nó.
Như vậy, khái niệm sự kiện xã hội toàn bộ không phải chỉ là một
lời dặn dò gửi đến những người điều tra để nhắc họ đừng quên đối
chiếu các kỹ thuật nông nghiệp với nghi thức, hay việc đóng xuồng,
hình thức kết tụ gia đình với các quy tắc phân phối các sản phẩm của
