khách quan và một cái tôi được chủ thể hóa. Và, trong cả hai trường
hợp, sự tìm kiếm thực chứng nghiêm túc nhất các lộ trình vô thức của
sự gặp gỡ này, được dứt khoát vạch ra trong cấu trúc bẩm sinh của tinh
thần con người và trong lịch sử đặc thù và không thể đảo ngược của
các cá nhân và các nhóm, là điều kiện của sự thành công.
Vậy thì, xét cho cùng, vấn đề dân tộc học là một vấn đề truyền
thông; và nhận xét đó đủ để phân biệt triệt để con đường mà Mauss
theo, khi ông đồng nhất vô thức với tập thể, với con đường của Jung;
người ta có thể có ý muốn định nghĩa như nhau cả hai con đường. Bởi
vì có sự khác biệt khi định nghĩa vô thức như là một phạm trù của tư
duy tập thể hay khi chia nó thành khu vực, tùy theo tính cách cá nhân
hoặc tập thể của nội dung mà người ta quy cho nó. Trong cả hai
trường hợp, người ta quan niệm vô thức như là một hệ thống biểu
tượng; nhưng đối với Jung, vô thức không tự giản quy vào hệ thống:
Nó chứa đầy biểu tượng, và ngay cả đầy các sự vật được biểu tượng
hóa; các biểu tượng và sự vật này tạo cho nó một thứ tầng nền
(substrat). Hoặc tầng nền này là bẩm sinh: Nhưng nếu không dựa vào
giả định thần học, không thể nào quan niệm rằng nội dung của trải
nghiệm có trước trải nghiệm; hoặc nó được thụ đắc (acquis): Thế mà,
vấn đề tính di truyền của một vô thức được thụ đắc có lẽ cũng đáng
gờm không kém vấn đề các tính cách sinh học được thụ đắc. Thực ra,
vấn đề không phải là thể hiện bằng biểu tượng một thực tại bên ngoài,
mà là giản quy vào bản chất hệ thống biểu tượng của chúng những sự
vật chỉ thoát khỏi bản chất đó để tự biến thành không thể truyền đạt
(s’incommunicabiliser). Như là ngôn ngữ, cái xã hội là một thực tại
độc lập (thực ra cùng một thực tại); những biểu tượng là hiện thực hơn
là cái mà chúng là biểu tượng, cái biểu đạt (le signifiant) có trước và
tác định cái được biểu đạt (le signifié). Chúng ta sẽ gặp lại vấn đề này
khi bàn về mana.
Tính cách mạng của LVBT là đưa chúng ta vào con đường vừa
trình bày. Các sự kiện mà nó đưa ra ánh sáng không phải là những
