danh đơn giản (bằng tiền hay không bằng tiền). Trong các xã hội
phương Tây, cũng có những cung ứng tạo ra sự ràng buộc cho những
quan hệ cá nhân: Về phía lệ thuộc, đó là sự bố thí và ngay cả quan hệ
chính trị mua chuộc những người ủng hộ (clientélisme); về phía tranh
đua giữa những người có quyền thế, đó là việc xây dựng các công
trình kiến trúc công cộng đồ sộ và các hoạt động bảo trợ văn nghệ
(mécénat); về phía liên minh, đó là việc tạo ra sự trung thành của
khách hàng thương mại trong đó các quan hệ cá nhân đóng vai trò
quan trọng trong việc xây dựng sự tin cậy (khi các định chế thị trường
suy yếu).
Biếu tặng theo kiểu Mauss không phải là một
hành động tín dụng
Ẩn dụ nợ, hiện diện nơi Bourdieu và ẩn dụ tín dụng, hiện diện
nơi Mauss và, trước ông, nơi Boas, gây khó khăn ngay khi ta tìm cách
phân tích theo cách của dân tộc chí các hợp đồng tín dụng theo nghĩa
phi ẩn dụ của từ. Vấn đề này biến mất nếu ta chấp nhận sự phân biệt
dứt khoát giữa giao dịch và chuyển giao. Sự phân biệt này không phụ
thuộc vào bản chất của các của cải được trao đổi, cũng như vào thời
gian trôi qua giữa hai chuyển giao, nhưng phụ thuộc vào sự xác định
tình trạng bởi những người hiện diện. Về phương diện này, Bourdieu
dường như đã thấy trước phê phán khi ông viết: “Nếu xã hội học bằng
lòng với miêu tả khách quan chủ nghĩa thì nó giản quy (réduire) sự
trao đổi quà tặng vào quan hệ có đi có lại và không thể tiếp tục làm
nền tảng cho sự khác nhau giữa một trao đổi quà tặng và một hành
động tín dụng” [Bourdieu, 1994:178]. Quả thực, trong khi một hợp
đồng tín dụng xây dựng nền tảng cho sự thống nhất của tất cả các
chuyển giao xảy ra từ khi mở tín dụng đến khi nó chấm dứt, một sự
trao đổi quà tặng minh nhiên gồm hai chuyển giao tách biệt nhau mà
