không hay không biết (vô tri vô giác). Kinh nói: ‘Sanh diệt dứt rồi,
vắng lặng là vui.’ Chẳng biết thân nào vắng lặng, còn thân nào hưởng
sự vui? Nếu là sắc thân, thì lúc sắc thân tiêu diệt, bốn đại rã tan, toàn
nhiên là khổ. Mà khổ thì không thể nói vui được. Còn nếu là Pháp
thân, thì Pháp thân là vắng lặng, tức là giống như loài cỏ cây ngói gạch.
Thế thì cái chi hưởng sự vui? Lại pháp tánh là cái thể của sự sanh diệt,
năm uẩn là cái dụng của sự sanh diệt. Một cái thể năm cái dụng, sanh
diệt là thường: Sanh là do thể mà khởi ra dụng, diệt thì thâu dụng về
thể. Nếu chịu sanh trở lại, tức là loài hữu tình, tâm niệm chẳng dứt
chẳng tắt. Còn nếu chẳng chịu sanh trở lại, thì về cảnh giới vắng lặng
(tịch diệt) đời đời, đồng với vật không tình (vô tình). Thế thì các pháp
đều bị Niết Bàn ngăn chế (cấm phục), còn chẳng đặng sanh, có gì là
vui?"
Giảng:
Lục Tổ Đại sư hỏi:
–Bài kệ tụng này rất rõ ràng ông có nghi hoặc gì?
Chí Đạo nói:
–Tất cả chúng sanh, đều có hai loại thân thể, một loại là sắc thân – có hình
có sắc, một loại là Pháp thân – vô hình vô tướng. Sắc thân thuộc về vô
thường, nó có sanh có diệt, mà Pháp thân thì thường trụ, cũng không có tri
giác. Kinh Niết Bàn nói: "Sinh diệt diệt dĩ, tịch diệt vi lạc," con không biết
thân nào là tịch diệt, thân nào thọ lạc. Là sắc thân tịch diệt, mà Pháp thân
thọ lạc? Hay là Pháp thân tịch diệt, sắc thân thọ lạc?
Nếu sắc thân thọ lạc, sắc thân sau khi diệt, người chết đi thì tứ đại đất nước
lửa gió phân tán, đó toàn là cảnh giới khổ, khổ không thể bàn, thì không thể
gọi là lạc.
