mải xem tiểu-thuyết Tàu diễn-nghĩa, như Tam-quốc, Tây-du, Phong-thần,
Thủy-hử…, một công-chúng độc-giả có học thức đã bắt-đầu biểu-lộ những
ham-thích về văn-học và mỹ-thuật, càng ngày càng tinh-tế. Các nhà văn
trước kia chỉ chuyên về dịch-thuật thì nay cũng đã tự mình trứ-tác ít nhiều,
và nhất là cả một thế-hệ trẻ-trung vừa thích cánh chen vai trên đường văn-
nghiệp. Ấy là những nguyên-nhân gây nên sự sản-xuất bồng-bột trong văn-
học hiện-thời.
Tiểu-thuyết là một thể văn-học thịnh-hành nhất trong khoảng gần đây.
Về văn-từ, các nhà văn đã tạo nên một lối văn tiểu-thuyết rất mới, có những
tính-cách nhẹ-nhàng, uyển-chuyển, trong-sáng và bóng-bẩy. Nhưng một lối
văn rắn-rỏi và mạnh-mẽ hùng-hồn thì chúng ta hãy còn mong đợi được thấy.
Về nội-dung, tuy các văn-sĩ thường hay bắt-chước lẫn nhau, hay mô-phỏng
theo cốt-truyện của tiểu thuyết Tây, nhưng một đôi khi chúng ta cũng đã
được xem những tác-phẩm có giá-trị đặc-biệt về cách kết-cấu. Các nhà văn
cũng bắt-đầu kết thành đoàn-thể, như nhóm Tự-lực văn-đoàn, và nhiều văn-
đàn khác mới ra đời. Những tiểu-thuyết của nhà văn Khái-Hưng trong Tự-
lực văn-đoàn được công-chúng độc-giả hoan-nghênh nhiệt-liệt, và đánh dấu
cái trình-độ của tiểu-thuyết Việt-Nam hiện-thời.
Cùng với tiểu-thuyết, một thể văn khác cũng được công-chúng ưa-
chuộng : lối văn phóng-sự, dễ viết và dễ hiểu hơn. Về kịch-bản, sau cuốn «
Chén thuốc độc » được nổi danh một thời, hình như chưa có những thành-
công đáng kể. Sự khuyết-hạm ấy không phải tự các nhà văn ta bất-tài. Sự
thực, một tác-phẩm về kịch, từ não sáng-tác của nhà văn đến sự thưởng-thức
của công-chúng, còn phải trải qua nhiều nỗi khó-khăn về thực-tế mà ở xã-
hội ta chưa giải-quyết được một cách vẻ-vang. Chúng tôi muốn nói nghề dàn
cảnh và nghệ-thuật các vai trò, hiện nay còn ở trong thời-kỳ tập-luyện.
Ở địa-hạt thi-ca chúng ta cũng thấy một phong-trào đổi mới rất sôi-nổi.
Các nhà thơ trẻ tuổi, khuynh-hướng về thi-ca Pháp, và khao-khát đi tìm
những nguồn mỹ-cảm mới lạ, thường lấy làm bất-mãn cho cái khuôn-khổ
chật-hẹp và nghiêm-khắc của lối thơ cổ-điển. Họ quyết phá bỏ những lề-lối
