CHƯƠNG 29: CẢI CÁCH CỦA NANAK
Martin Luther chắc sẽ không thích nhân vật này và chiều ngược lại hẳn cũng
thế, nhưng quả thực Luther có nhiều điểm tương đồng với Guru Nanak, vị sáng
lập Sikh giáo. Họ cùng sống trong một kỷ nguyên biến loạn. Nanak sinh năm
1469, Luther sinh năm 1483. Nanak mất năm 1539 còn Luther thì qua đời sau đó
bảy năm, vào năm 1546. Họ hẳn là chẳng bao giờ nghe nói đến nhau, sống cách
xa nhau cả sáu ngàn cây số, Nanak ở Ấn Độ còn Luther ở Đức. Tuy thế, cả hai
đều là một nhà cải cách của tôn giáo mình gắn bó từ khi lọt lòng. Tuy khác nhau
xa về lối sống và niềm tin, cả hai vị đều nhắc ta nhớ về khuynh hướng dễ chia rẽ
của các tôn giáo trên con đường tìm kiếm chân lý và sự thuần khiết.
Nói “một người Sikh” tức là nói đến một môn đồ hay tín đồ của Guru Nanak
và chín vị guru khác kế vị ông. Nanak là người sáng lập Sikh giáo nhưng tôn giáo
