sẽ chịu đòn roi và chế nhạo trên đường vác cây thánh giá đến pháp trường trên
đồi Calvary.
Khi nghe những lời như thế, làm sao các nô lệ không nhận ra chúng mô tả
tình cảnh của chính họ cho được? Các ông chủ của họ có thể sở hữu cuốn sách
chứa đựng lời ấy, nhưng chính các nô lệ mới nắm được ý nghĩa của chúng. Kitô
giáo là tôn giáo dành cho các nô lệ! Làm sao các tên chủ nô có thể hiểu được tôn
giáo đó, đừng nói đến chuyện sống theo giáo lý? Bọn chủ ấy khước từ giáo lý
hằng ngày trong suốt cuộc đời đầy đặc quyền. Còn dân nô lệ sống cùng nó mỗi
ngày! Họ biết đó là tín ngưỡng của họ. Có thể họ chưa thể đọc Kinh Thánh
nhưng họ biết cách sống như lời Kinh Thánh. Lòng khát khao tự do trong đó
cũng là lòng khát khao bên trong họ.
Rồi một thứ khác bắt đầu xảy đến với cách áp dụng Kinh Thánh của họ.
Kinh Thánh hát về nỗi khát khao tự do, đương nhiên rồi. Nó ngân vang tiếng lòng
mong mỏi một thứ họ chưa có và có thể không bao giờ có được. Tuy vậy, họ đã
bắt đầu dừng sách thánh trong quá trình thờ phượng theo một phương cách giúp
đem lại tự do cho họ ngay trong hệ thống đang giam cầm họ. Các thầy thuyết
giáo của họ không chỉ nói về các câu chuyện trong Kinh Thánh. Họ biến các câu
chuyện đó thành hiện thực, khiến chúng thật theo cách những người nghe có thể
bước vào câu chuyện và cảm nhận được. Bằng cách ấy, họ đã sáng tạo ra hình
thức nghệ thuật vĩ đại nhất của nước Mỹ, một lối sáng tác âm nhạc về sự khổ đau
làm lu mờ chính sự khổ đau tột cùng được hát lên, dù chỉ trong một hay hai giờ
chiều ngày Chủ nhật, tại một lán trại ở đồn điền miền Nam nào đó. Họ thoát khỏi
đòn roi và lời mắng nhiếc để sống trong một niềm hoan lạc đưa họ sang một miền
đất khác.
Hãy lẻn đi, lẻn ra khỏi đây, lẻn đến với Giê xu!
Hãy lẻn đi, lẻn về nhà,
Ta không còn ở đây lâu đâu.
Họ đang thực thi một mục đích khác của tôn giáo, đó là khả năng an ủi và
làm dịu đi số phận của những người đang khổ sở không kể xiết. Triết gia sống ở
thế kỷ 19, Karl Marx, một trong những nhà tôn giáo với cách tiếp cận phê phán
khá mạnh, cũng tán đồng mục đích đó của tôn giáo. Marx muốn xóa bỏ các bất
