Chỉ ở Mỹ, nguyên tắc trên mới được thi hành triệt để nhất. Các tác giả của
bản Hiến pháp Hoa Kỳ chịu ảnh hưởng của tư tưởng về tôn giáo của thời kỳ Khai
sáng. Họ cũng nhớ các di dân đầu tiên đến nước Mỹ đã trốn chạy khỏi sự bức hại
tồn giáo ở châu Âu ra sao. Và họ quyết tâm tránh lặp lại sai lầm tại miền Đất hứa
mới mẻ này. Vì thế mà Thomas Jefferson, một trong những người soạn bản
Tuyên ngôn Độc lập và là tổng thống thứ ba của nền cộng hòa non trẻ, đã khuyên
người dân Mỹ “không được ban hành luật liên quan đến việc thiết lập tôn giáo
hoặc ngăn cấm thực hành tự do tín ngưỡng”. Họ nên lập nên một bức tường ngăn
cách giữa Giáo hội và Nhà nước, và đó đã trở thành một trong những nguyên tắc
nền tảng của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ.
Ở châu Âu thì mọi chuyện phức tạp hơn vì Nhà nước và Giáo hội đã dính líu
với nhau suốt nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, quan niệm do thời kỳ Khai sáng khỏi
xướng cũng bắt đầu làm hao mòn thẩm quyền của tôn giáo đối với các công việc
của nhà nước. Dần dần châu Âu đã đạt được một cuộc chia tách Giáo hội và rthà
nước còn triệt để hơn cả nước Mỹ, nơi tôn giáo không có vị thế chính thức nhưng
vẫn còn sức ảnh hưởng đáng kể đến chính trị và xã hội.
Cụ thể là châu Âu đã có sự xuất hiện của cái hiện nay gọi là nhà nước thế
tục. Từ “thế tục” trong tiếng Anh có gốc tiếng Latinh là saeculum, nghĩa là “một
khoảng thời gian”. Từ đó có hàm ý thứ thời gian hữu hạn trái ngược với vĩnh cửu,
thế giới đối lập với Giáo hội, tư duy con người đối nghịch với mặc khải tôn giáo.
Một nhà nước thế tục sẽ không chọn can thiệp vào các bên muốn quản lý
cuộc sống của họ theo những nguyên tắc bắt nguồn từ tôn giáo. Nhưng nó quyết
định rằng mọi quyết định của mình chỉ dựa trên các nguyên tắc phát xuất từ thế
giới mà thôi. Sau đây là một vài ví dụ về cách hoạt động của mô hình đó ngày
nay.
Như ta đã biết, nhiều tôn giáo phân biệt đối xử với phụ nữ. Kinh sách của họ
bảo rằng Thượng Đế mặc định phụ nữ là người giúp việc cho đàn ông và không
bao giờ có thẩm quyền gì với đàn ông cả. Trong các xã hội thế tục thì việc phân
biệt đối xử với phụ nữ bị xem là sai trái về đạo đức; trong một số trường hợp,
việc đó còn là một tội ác và có thể dẫn đến việc hầu tòa. Tuy nhiên, với nguyên
tắc thế tục đã đề ra để tôn giáo được làm việc riêng của họ trong phạm vi cộng
