sơn gấm vóc của tổ quốc được thể hiện trên tấm vải trắng lớn với những tên
núi, tên sông, qua bàn tay tài hoa của thấy giáo dạy môn địa lý Trần Đình
Đức. Họ sôi nổi thuật lại những buổi giảng có lồng vào tinh thần yêu nước
quật cường của dân tộc, “trông xưa mà ngẫm tới nay”, thầy giáo đã khiến
cho tất cả mấy chục con người cũng sụt sùi rơi lệ. Ngọn lửa yêu nước bỗng
chốc được thổi bùng lên trong trái tim của mỗi thầy trò. Lại cũng có buổi
học thầy và trò ôm bụng cười sau khi thầy giáo đả kích kịch liệt về tật
nhuộm răng đen và búi tóc... Chuyện về thầy Dương Bá Trạc thường đem
cái bằng cử nhân của mình do triều đình Nguyễn cấp ra để “rao bán” với giá
một xu!... Những hủ tục lạc hậu như để tóc dài, móng tay dài, tắm cũng
phải chọn ngày... bị đem ra bài bác. Đây cũng là lần đầu tiên người học
được tiếp xúc với môn toán pháp, và các thầy giáo của Đông Kinh Nghĩa
Thục còn đề cao thực nghiệp, dạy cách buôn bán... Toàn là những điều mới
và điều lạ mà trước đây người theo Hán học chưa từng được biết đến.
Đó là những buổi học chưa từng có trong lịch sử, thầy dạy rất tùy hứng,
phóng khoáng và trò thì tiếp thu với tinh thần thoải mái nhất. Bởi cả thầy
và trò đều đã loại bỏ hoàn toàn tâm lý học để thi. Dẫu rằng giáo án, tài
liệu có sẵn nhưng nhiều khi cao hứng thầy có thể giảng xoáy sâu vào bất cứ
một vấn đề nào đó cũng đủ làm hết tiết học. Cũng có khi thầy lại giảng cả
những điều không có trong giáo trình. Nhưng rõ ràng đó đều là những kiến
thức mới, giúp người học mở mang nhãn quan, thay đổi tận gốc rễ về tư
duy và nhận thức. Tại Đông Kinh Nghĩa Thục có hẳn một thư viện sách, nơi
mà các học trò, thậm chí cả người ở ngoài đều có thể tới để tìm tài liệu để
tham khảo.
Và cứ thế, tiếng lành đồn xa, cho tới tháng 5 năm đó khi trường chính thức
xin được giấy phép thành lập, cái tên Đông Kinh Nghĩa Thục đã được cả Hà
thành và nhiều tỉnh vùng ven biết đến. Số người xin theo học ngày một
tăng. Trường bắt đầu mở rộng quy mô. Ngoài địa điểm số 4 Hàng Đào, và
sau này thuê thêm số 10 Hàng Đào, trường còn mở thêm các lớp học ở
đình, chùa, nhà thuê mướn mới đáp ứng được nhu cầu học của dân chúng.
