quan niệm khinh công thương vốn đã ăn sâu bám rễ vào đầu óc người Việt,
kêu gọi nhân dân khắp nơi tham gia phong trào làm kinh tế, mang tầm vóc
thương nghiệp đại quy mô. Đúng như Nguyễn Văn Xuân đã nhận xét trong
Phong trào duy tân: “Nếu nó thành công, nghĩa là phong trào duy tân không
bị quét sạch, thì thương nghiệp dẫntheo sự phát đạt lớn lao của công kỹ
nghệ sẽ đủ sức đưa kinh tế mậu dịch Việt Nam lên một độ cao. Nó sở dĩ lên
cao, lên mạnh, cải tiến, hoàn thiện được là vì đã trút được phần nào lối giấu
nghề, lối vị kỷ, theo phương thức đã thâm căn cố đế trong xã hội ta, khiến
công nghệ không ra khỏi xóm làng. Dưới sự hướng dẫn của các nhà nho
yêu nước, chỉ biết ngày đêm kêu gọi hợp tác, hợp quần, trao đổi kinh
nghiệm, đẩy mọi ngành, mọi nghề tiến lên không phải vì mục đích tư lợi
thôi, mà còn vì mục đích cứu nước, chắc chắn kinh tế mậu dịch sẽ có những
bước tiến mới.”
Các nhà nho yêu nước đã đưa ra một quan niệm mới cho tinh thần yêu
nước: yêu nước là phải hành động như thế nào để đưa đất nước sánh
ngang với các nước tiên tiến trên thế giới.
