người khác.
Truyện Lý trí và Tình cảm xoay quanh hai chị em Elinor và Marianne.
Trong khi cô chị Elinor chủ yếu sống dựa vào lý trí (nhận thức), luôn cẩn
trọng, biết cách tự kiềm chế vui buồn; cô em Marianne hành xử theo cách
vô cùng lãng mạn theo ý tình của mình, buông thả vào những cảm nhận đến
mức khinh suất - một tố chất tạo cho tác giả phạm trù rộng rãi để châm
biếm và cảm thông. Giọng văn châm biếm xã hội trong truyện này đã đạt
tầm mức cao hơn những tác phẩm khác của Jane Austen. Làm thế nào mỗi
cô thiếu nữ ứng phó với bất hạnh trong tình cảm và rút tỉa được những bài
học cho mình đã tạo nên mấu chốt cho câu chuyện. Mặc dù Marianne, với
thái độ bất cần quy ước xã hội có thể trở nên hấp dẫn với người đọc trong
thời đại phóng khoáng, tác giả có ý đề cao nhân vật Elinor. Ảnh hưởng của
cha mẹ đối với con cái (hoặc quá nuông chiều hoặc quá khe khắt) trong giai
đoạn này ở Anh Quốc cũng được trình bầy khá rõ nét. Qua cách đan kết hai
chị em có tố chất khác hẳn nhau qua mỗi biến động tâm tư và những nhu
cầu thực tế cùng hạn chế của nữ giới trong khung cảnh xã hội Anh Quốc
vào thế kỷ 18, Jane Austen đã xây dựng nên tiền đề rằng chỉ có thể đạt
được hạnh phúc khi có sự hài hòa giữa nhận thức và cảm nhận (hay ta
thường nói là giữa lý trí và tình cảm).
Dựa theo truyện này, phim Sense and Sensibility được thực hiện năm
1995, với Emma Thompson trong vai Elinor, Kate Winslet vai Marianne,
Hugh Grant vai Edward. Emma Thompson cũng là người viết kịch bản
phim. Phim được Hội đồng Phê bình Quốc gia Hoa Kỳ (National Board of
Review), Hiệp hội các Đạo diễn Mỹ (Directors Guild of America) và các
Hiệp hội Phê bình Điện ảnh của Thành phố New York, Los Angeles,
Boston... trao các giải thưởng phim hay nhất, đạo diễn, nữ diễn viên chính
và kịch bản phim. Phim đoạt giải Golden Globe về phim hay nhất và kịch
bản phim hay nhất. Với giải Oscar năm 1995, phim được đề cử trong 7 thể
loại, và đoạt giải kịch bản phim hay nhất.
