ban giám đốc công ty; ngoài ra, họ hầu như không có quyền lựa chọn
ban lãnh đạo, chiến lược kinh doanh hoặc các hoạt động tài chính của
công ty.
Một khoản đầu tư khó giao dịch trên thị trường (như trường hợp các
công ty tư nhân) thường sẽ khó tìm được người mua hơn. Ngoài ra, vì
những khác biệt trong các báo cáo tài chính mà chúng tôi đã đề cập tới
ở phần trước, cần tính mức khấu hao khi sử dụng những hệ số so sánh
của các công ty cổ phần công chúng để định giá cho một công ty tư.
Như đã trình bày ở Chương 6, chúng ta cũng cần phải lưu ý đến tác
động của các nhà đầu tư mạo hiểm. Khi có tin về một cuộc sáp nhập
hay mua lại sắp diễn ra, những người buôn bán cổ phiếu này sẽ tìm
mua các cổ phiếu thiểu số. Các cổ phiếu này được coi là khoản “tiền
nóng”, và nhà đầu tư sẽ bán chúng đi để thu lợi nhuận. Nếu một lượng
lớn cổ phiếu của một công ty nằm trong tay các nhà đầu tư này, thì có
thể giao dịch mua lại sẽ diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn, tuy điều
đó không có nghĩa là sẽ ít tốn kém hơn.
Một điều quan trọng là cần phải làm rõ những gì được tính vào trong
giao dịch, và những gì sẽ bị loại ra, đặc biệt là khi chỉ mua một phần
công ty. Một số người tham gia giao dịch muốn đề cập tới giá trị công
ty (tức giá trị của toàn bộ công ty: xét từ góc độ định giá tài sản, đó là
giá trị của các tài sản, cũng bằng với số tiền vay nợ cộng với số tài sản
của công ty); trong khi đó, những người khác lại muốn thảo luận về giá
trị tài sản (tức giá trị của công ty, không tính đến số nợ tồn). Nếu không
có sự rõ ràng về việc sử dụng thuật ngữ chính xác khi thương lượng, thì
sẽ có rất nhiều giả định khác nhau về giá trị của công ty được đưa ra.
SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI
Một vấn đề khác trong quá trình định giá một công ty là phải xác định
xem giao dịch đó thực chất là một cuộc sáp nhập hay mua lại. Nếu là giao
dịch mua lại, thì cần phải trả một khoản lợi nhuận bởi vì ban lãnh đạo và các
cổ đông của công ty Bán sẽ từ bỏ quyền kiểm soát công ty, do đó, họ phải
được nhận một khoản lợi nhuận để bù đắp cho sự mất mát quyền lực này.
