câu trong cuốn Binh pháp Tôn Tử nổi tiếng: “Chưa hiểu rõ tình hình địch mà
vội vàng hành động ắt sẽ chẳng mang lại kết quả gì; để biết được nội tình
của địch, không thể không dụng gián”.
Câu chuyện thứ hai liên quan đến vụ tai tiếng nghe trộm thông tin trong
phòng họp của tập đoàn Hewlett-Packard (HP). Công ty này đã thừa nhận
sai phạm khi một thám tử tư của họ thú nhận là đã sử dụng các hoạt động
thu thập thông tin bất hợp pháp trong quá trình ông này tìm kiếm thông tin
về các thành viên hội đồng quản trị. Gần như chắc chắn sẽ có một hiệu ứng
domino, gây thêm nhiều phiền toái cho nhân vật vốn đã bị thất sủng, ông
Patricia Dunn, cựu Chủ tịch hội đồng quản trị HP.
Bài học mà hai câu chuyện trên về EMI và HP mang đến cho chúng ta là
cần coi tình báo là tâm điểm trong các nỗ lực của các doanh nghiệp; tuy
nhiên, điều này không phải lúc nào cũng xảy ra trên thực tế. Nếu ngành ô tô
của Mỹ (bản thân ngành này hiện cũng đang đối mặt với những nguy cơ lớn)
biết lắng nghe lời khuyên của Tôn Tử thì hẳn họ đã không bị mắc kẹt với
chiến lược về xe tải và xe thể thao đa dụng (SUV) trong khi Toyota và
Honda thỏa sức lôi kéo người tiêu dùng Mỹ với các loại xe sạch (hybrid
car). Các nhà sản xuất xe Mỹ đã thất bại trong việc hình thành, duy trì hoặc
sử dụng các bộ phận trong công ty có trách nhiệm giám sát, phân tích và dự
đoán những diễn biến của môi trường bên ngoài. Phần lớn các bộ phận này
đều hoặc không hoạt động hoặc không được thừa nhận ở cấp độ chính sách.
Theo hai giáo sư của trường Đại học Wharton, George Day và Paul
Schoemaker, nguyên nhân khiến các “bộ ăng-ten cảm biến” của tập đoàn
Ford hoạt động kém hiệu quả là vì Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của
công ty, William Clayton Ford đời thứ ba, không thuộc tuýp lãnh đạo “thận
trọng”; ông thiên về hoạt động hơn (“thích kiểm soát, tập trung vào tính hiệu
quả trong công việc và cắt giảm chi phí, đồng thời không chịu khám phá
những tiềm năng bên ngoài”). Thực ra, hai giáo sư này cho rằng sự đa dạng
trong các vai trò mà Bill Ford nắm giữ sau khi sa thải Jaq Nasser cho thấy
ông không có đủ năng lực về cả hai khía cạnh bên trong (hoạt động) và bên
ngoài (thận trọng) trong kinh doanh.
