hậu hĩ. Ông được một suất học việc đầy triển vọng trong bộ máy tư pháp
thực dân Pháp và được nhập quốc tịch Pháp vào ngày 16 tháng Chín năm
1924, không đầy một tháng sau khi con gái thứ hai của ông ra đời. 8
Không lâu sau khi bà Chương cùng con gái ra khỏi chiếc kén cô độc, bà
Chương đã mang thai lần thứ ba và sau cùng trước sinh nhật thứ mười sáu.
Năm 1925, bà hạ sinh đứa con trai như đã hằng hy vọng, Trần Văn Khiêm.
Sự ra đời của một đứa con trai đã đặt dấu chấm hết cho những trách nhiệm
sinh đẻ của bà. Nó cũng xác nhận vị trí thấp kém của Lệ Xuân trong gia
đình.
Ông Chương đã được đề bạt một công việc mới gần thành phố Cà Mau,
gần mũi cực Nam của đất nước, cách Hà Nội phồn hoa đô hội nhiều ngàn
cây số. Đó là một chức vụ nổi bật trong chính quyền thực dân Pháp. Mặc
dù được thăng chức có nghĩa là phải xa rời những thú vui trần thế ở Thủ đô
Hà Nội, lên tới chức vụ cao như thế là một thành tựu nghề nghiệp phi
thường đối với một người Việt bản địa.
Chỉ có một mất mát nho nhỏ: con gái thứ hai của ông Chương, bé Lệ
Xuân, sẽ bị bỏ lại. Như một tờ biên lai ở phòng giữ đồ, Lệ Xuân là vật trao
đổi giữa cha và ông nội cô. Đó là một cách biểu hiện tấm lòng hiếu thảo đối
với cha mẹ ông và là bằng chứng về ý định trở lại của ông, nhưng thật ra nó
không gì hơn là một cử chỉ tượng trưng để làm mẹ ông hạnh phúc. Nếu
việc giữ đứa bé là một ơn huệ đối với bà, đó là một cái giá không lớn gì
mấy. 9
Một khóm những ngôi nhà mái ngói đỏ vây quanh một cái sân làm nên
cơ ngơi nhà họ Trần không phải là nơi tồi để một bé gái lớn lên. Vị tộc
trưởng, ông nội của Lệ Xuân, là một đại địa chủ, và mỗi người trong gia
đình ông đều giống như một nhân vật lừng lẫy ở địa phương, trong vùng
quê xanh tươi của miền Bắc Việt Nam. Bà của Lệ Xuân là người có học
vấn cao, đó là một ngoại lệ đối với một phụ nữ Việt Nam ở thời đại và tuổi
tác của bà. Thậm chí khi đã già, và thị lực đã giảm sút, bà vẫn tiếp tục đọc
