Ngôi nhà của ông bà nội Lệ Xuân là nơi lý tưởng để quan sát những vai
trò rời rạc và mâu thuẫn nhau của những phụ nữ Việt Nam, đặc biệt là
thành viên của tầng lớp tinh anh. Tất nhiên, có một sự nhấn mạnh rõ ràng
về những quy tắc hành xử theo Khổng giáo. Những bà vợ và con dâu có
bổn phận tỏ ra vâng lời và phục tùng. Nhưng đằng sau những cánh cửa
đóng kín của tòa nhà, một thực tại khác lấn thế. Những vấn đề thực tế, như
ngân sách gia đình, được phó mặc cho phụ nữ. Một điều được ngầm hiểu,
nếu không được bàn tới, là phụ nữ nắm giữ thực quyền trong gia đình. Nếu
gia đình là một quốc gia, người chồng sẽ là Quốc trưởng trên danh nghĩa,
phụ trách các mối quan hệ ngoại giao. Người vợ sẽ là Bộ trưởng Nội vụ và
kiểm soát ngân khố. 12
Ban đầu, việc giáo dưỡng hàng ngày bé Lệ Xuân được giao phó cho các
bảo mẫu. Ngay cả người giúp việc trong nhà cũng hiểu địa vị thấp kém của
đứa trẻ mà họ trông nom, vì vậy chủ yếu họ bỏ mặc cô bé. Những bảo mẫu
giao Lệ Xuân cho những người làm vườn chơi đùa như một món đồ chơi.
Cũng thật tình cờ mà những người làm vườn tại đây là những tên trộm và
du côn vặt vãnh ở địa phương và đã bị tòa phạt vạ bằng lao động công ích
cho cộng đồng hay là cho người đứng đầu cộng đồng, chính là ông nội của
cô. Cô lẽo đẽo theo chân họ khi họ chăm sóc những con vật. Đôi lúc cô
thậm chí đã tắm rửa giữa đàn gia súc.
Trong vòng một năm sau khi cha mẹ rời đi, cô gái bé nhỏ ngã bệnh gần
chết. Bà Nhu luôn luôn nói rằng cha mẹ không bao giờ đoái hoài chi đến
mình, nhưng bà thừa nhận rằng ông bà Chương đã trở về từ nhiệm sở mới ở
vùng cực Nam ngay khi họ nghe tin. Đó không thể nào là một chuyến đi dễ
dàng. Thời bấy giờ chưa có đường xe lửa kết nối cả nước, và khoảng cách
giữa các tỉnh là quá xa xôi để đi đường bộ. Phương tiện di chuyển hiển
nhiên nhất giữa miền Nam và miển Bắc là tàu hơi nước dọc bờ biển. Trong
mười ngày đêm, bé Lệ Xuân lơ lửng giữa sự sống và cái chết.
