MADE IN VIETNAM - Trang 59

lòng yêu mến không gì diễn tả nổi của bản thân với văn chương nghệ thuật,
rằng có làm gì thì làm cũng không quên vai trò làm vợ, làm mẹ. Rồi giống
như các ca sĩ thị trường, các siêu sao văn học cũng thi đua kể xem con trai
họ thích ăn nem rán hay bánh mì kẹp thịt, con gái họ học thêm tiếng Anh
hay tiếng Pháp, mối tình đầu của họ lãng mạn đến độ ba mươi năm sau vẫn
khó quên làm sao, vẫn nhớ cậu con trai cùng lớp một lần đỏ mặt nhét vào
tay lá thư ngoằn ngoèo nước mắt. Một nhà văn nữ nổi tiếng kể về cách viết
văn của chị: lúc nào tôi cũng nghĩ đến câu chuyện tôi sẽ viết, lúc nấu cơm,
lúc rửa bát, lúc dọn nhà, lúc lau nhà. Sau đó tôi ngồi vào bàn viết. Chữa đi
chữa lại thế là xong. Ai có thể nói những người viết nghiệp dư không hề
suy nghĩ trước khi viết và lúc viết thì viết một mạch không sửa chữa rồi cứ
như thế nhắm mắt mà đưa cho xưởng in. Văn phong của các nhà văn cũng
là chuyện cần bàn bởi phần đông đã trở thành người viết chuyên nghiệp chỉ
vì họ viết cũng dễ dàng như không ít hội viên hội nhà văn. Thơ lính Trường
Sa mà lắp tên tác giả danh tiếng thì đến các nhà biên tập nghiêm khắc,
thâm niên cao, cũng không tài nào phát giác ra được. Ngày nay hầu như
chẳng có nghề nào danh giá mà đơn giản như nghề nhà văn, nhà thơ, chỉ
hai bài thơ là thành nhà thơ, một truyện ngắn là thành nhà văn, vài năm đầu
là cây bút trẻ, ngoảnh đi ngoảnh lại đã là cổ thụ trong làng. Còn phê bình
văn học thì quá tải. Có lẽ trong các ngành nghiên cứu, nghiên cứu văn học
là ít tốn công nhất bởi nhiều vị chỉ cần tự đào tạo một tối, biết đánh vần vài
trường phái và danh nhân, ngủ một giấc, sáng hôm sau biến thành nhà phê
bình, leo lên báo dăm lần là thiên hạ nhìn từ xa đã cung kính ngả mũ chào.
Các nhà văn thì khỏi nói, chỉ còn biết xúm quanh các vị để ấn vào tay một
tập bản thảo, hồi hộp chờ vài lời góp ý, sang trọng hơn nữa là câu khá đấy,
cố Tóm lại tuổi đời quyết định sự nghiệp văn học. Càng ngày độc giả càng
nhận ra một điều rằng những gì dính đến văn học thực ra cũng dễ tính vô
cùng. Tính chân thật của các nhà văn thể hiện ở việc họ xuềnh xoàng hóa
không những bản thân mà cả các đồng nghiệp. Các cây đa cây đề của làng
văn bỗng dưng trở thành bạn trí cốt, ít ra cũng vài lần trong đời đã từng
nhậu nhẹt, chơi bời, khuyên bảo họ và nhất định là những người cũng vô
cùng dân dã như họ, luôn luôn bước vào các câu chuyện của họ dưới dạng