– Ông 56 tuổi khi bà mất. – Lee nói khi cô đứng lên cạnh anh cháu – Cô
muốn ông chôn bà ở chỗ nào có phần đất kế bên để ông có thể nằm cạnh bà.
Nhưng ông không chịu. Chắc lúc đó ông nghĩ ông còn sống vài chục năm
nữa, ông có thể cưới bà khác không chừng.
– Con nhớ cô có nói là ông bà sống không thuận nhau lắm?
– Không hợp tính thôi. Cô chắc bà cũng yêu thương ông lắm. Ông bà đã
sống với nhau đến gần ba mươi năm. Bà là con gái miền quê, ít học, lấy
chồng sớm, đẻ con sớm, ở nhà hầu chồng nuôi con. Thời của bà đa số phụ
nữ đều như thế.
– Bà có biết gì về những việc ông làm không?
– Cô không rõ. Chắc có biết nhưng không biết rõ. Những chuyện ông làm
là những chuyện chẳng bao giờ bà và cô dám nói đến. Cô chỉ biết khi ông bị
bắt, bà buồn ghê gớm. Tủi hổ nữa. Bà có đến sống với bố mẹ con ít lâu để
tránh bọn nhà báo đến quấy rầy.
– Bà không ra toà khi ông bị xử, bà cũng chẳng lần nào đi thăm ông, phải
không ạ?
Lee gật đầu:
– Không lần nào. Bà bị áp huyết cao. Ông cũng không muốn bà đến gặp
ông.
Hai cô cháu nắm tay nhau đi trên lối đi lát đá giữa hai hàng cây. Vừa đi họ
vừa tò mò nhìn, đọc những mộ chí ghi tên người nằm dưới mộ. Lee chỉ tay
về phía hàng cây xa ở tít cuối sườn đồi:
– Dưới hàng cây đó cũng là nghĩa trang. Người da đen nằm ở đó.
Adam ngạc nhiên:
– Thật ư cô? Đến bây giờ vẫn thế sao?
– Vẫn thế. Đó là luật của nghĩa trang. Người da trắng không thể chấp
nhận được việc người da đen nằm cạnh ông bà, cha mẹ họ, dù là ông bà, cha
mẹ họ đã chết.
Adam lắc đầu như đó là một chuyện chàng không sao tin được. Hai cô
cháu lên đến đỉnh đồi và đứng nghỉ ở dưới gốc cây sồi. Những dãy mồ thẳng
