cho ra một loạt những tác phẩm đều có chữ « hiện đại » trong nhan đề như :
La presse contemporaine, La mise en scène contemporaine, La peinture
contemporaine… Dùng chữ hiện đại trong trường hợp này không cần phải
nghĩ tới các thời đại trong lịch sử. Chẳng hạn, khi chọn tựa tác phẩm là «
Hội họa hiện đại », tác giả không nghĩ rằng « hiện đại » ở đây nối tiếp một
thời đại khác : cận đại, ăn khớp với lịch sử một dân tộc. Vì lẽ đó, các tác
giả không cần phải quan niệm lại hai chữ hiện đại như những nhà sử học.
Ta muốn viết gì về một vấn đề trước mắt, gần ta, ta có thể dùng hai chữ
hiện đại kèm theo vấn đề.
*
Tóm lại, thời cận đại ở Âu, Mỹ ngày nay có khuynh hướng muốn kéo
dài ra, đồng thời với sự rút ngắn của hiện đại :
- 1492-1789
- 1492-1914
- 1492-1950
- 1492-Không giới hạn
- 1492-197? (theo chúng tôi).
Theo như trên, chúng ta thấy một thế kỷ không nhứt định phải giới
hạn trong vòng một trăm năm tính từ 1 đến 100. Trong lãnh vực lịch sử và
cả văn học nữa, như ai đã nói, một thế kỷ đã qua chưa phải là một thế kỷ đã
chấm dứt : thế kỷ XIX đáng lẽ chấm dứt ở năm 1900 lại kéo dài đến năm
1914. Hay nói khác nữa, một thế kỷ chưa chấm dứt mà coi như đã qua : thế
kỷ XVIII đáng lẽ chấm dứt ở năm 1800 lại được cho dứt sớm hơn ở năm
1789 (cũng có người cho dứt muộn hơn ở năm 1814). Tuy nhiên, năm khởi
đầu cũng như năm kết thúc một thế kỷ cũng còn tùy ở nhận xét, quan niệm
riêng của mỗi tác giả. Điều này, chúng ta sẽ thấy trong phạm vi lịch sử văn
học Việt-nam.
