1. Cách phân chia theo văn thể,
2. Cách phân chia theo chữ viết,
3. Cách phân chia theo triều đại hay chính thể,
4. Cách phân chia theo thế kỷ.
Ông cho rằng « tất cả các phương pháp phân chia trên đây đều có vẻ
giả tạo, miễn cưỡng ».
Tình trạng lưỡng khả ấy một phần cũng do công cuộc xâm lăng của đế
quốc Pháp kéo dài làm nhiều đợt trên đất nước ta và nhiều biến cố chánh trị
liên tục tiếp diễn.
- Năm 1859, Pháp đánh phá thành Gia-định.
- Năm 1862, được triều đình Huế cắt nhượng ba tỉnh miền đông Nam-
kỳ.
- Năm 1867, chiếm thêm ba tỉnh miền tây Nam-kỳ.
- Năm 1872, đánh chiếm thành Hà-nội.
- Năm 1884, hòa ước Patenôtre đặt sự bảo hộ của thực dân Pháp ở
Trung, Bắc.
- Năm 1885, kinh thành Huế thất thủ. Rồi phong trào Cần vương,
phong trào Văn thân kháng Pháp. Thực dân Pháp phải mất khoảng nửa thế
kỷ để tạm gọi là hoàn thành công cuộc bình định, kể từ khi khởi hấn. Thời
gian đó ứng vào hậu bán thế kỷ XIX. Vì thế có người muốn mượn năm
1859, năm 1862 (thường nhứt) hoặc năm 1865 (« Gia-định báo », tờ báo
quốc ngữ đầu tiên ra đời) để làm khởi điểm cho một thời đại mới. Nhưng
giặc đến mà có chiếm được liền đất nước ta một cách trọn vẹn đâu, và văn
học quốc ngữ đã có những sáng tác gì đáng kể đâu ? Vì thế nên có tác giả
muốn cho một thời đại mới trong văn học Việt-nam khởi đầu từ một năm
nào đó của đầu thế kỷ XX :
- 1905, Phong trào duy tân,
- 1907, Đông kinh nghĩa thục,
