« Văn học Việt-nam (1961) của BẠCH NĂNG THI, PHẠM CƯ ĐỆ,
HOÀNG NHƯ MAI. Bộ này là ba cuốn khảo cứu về văn học hiện đại :
« Cuốn I : Văn học lãng mạn 1930-1945
« Cuốn II : Văn học phê bình và cách mạng 1930-1945
« Cuốn III : Văn học 1945-1960 (tr. XXXVI).
« Không có tự mâu thuẫn chỉ khi nào tựa tác phẩm của nhóm BẠCH
NĂNG THI là « Văn-học Việt-nam hiện đại » chẳng hạn.
« Một điểm nhỏ khác nữa là quyển III bộ « Việt-nam văn học sử giản
ước tân biên » của ông PHẠM THẾ NGŨ đề cập « Văn học hiện đại 1862-
1945 ». Như vậy, với họ PHẠM, PHẠM QUỲNH phải là một tác giả hiện
đại. Nhưng một bài nhân nói về họ PHẠM, có viết : « …g.s. Phạm Thế
Ngũ lại vượt hơn nhờ công trình nghiên cứu của ông về văn học cận đại,
đặc biệt là về Phạm Quỳnh… ! ».
Nêu ra những nhận xét trên, chúng tôi có ý muốn chọn giải pháp đưa
trả cái hậu bán thế kỷ XIX về cho thế kỷ XIX, mà không cần phải gọi thế
kỷ XIX là cận đại. Phần còn lại, tức tiền bán thế kỷ XX muốn gọi nó là thế
kỷ XX hay hiện đại cũng được.
Không dùng chữ cận đại để minh thị một thời đại nào trong văn học để
tránh tình trạng mơ hồ. Nói cận đại trong văn học không cụ thể bằng nói
văn học thế kỷ XIX chẳng hạn. Ở Tây phương, người ta dùng chữ cận đại
để chỉ thị một thời đại trong lịch sử hơn là một thời đại trong văn học.
Nhưng khi đề cập văn học đang diễn biến trước mắt trong vòng mấy mươi
năm trở lại không vượt xa quá một thế kỷ, người ta vẫn dùng chữ hiện đại.
2. HIỆN ĐẠI GIỚI HẠN MỘT « TRĂM NĂM TRONG CÕI
NGƯỜI TA »
Cho văn học Việt-nam hiện đại khởi điểm từ năm 1862 như ông
PHẠM THẾ NGŨ là quá sớm và quá xa. Theo nghĩa thông dụng như sẽ
chứng minh dưới đây, hiện đại chỉ giới hạn xê xích một trăm năm là thời
gian con người có thể hiện diện nơi cõi đời nầy.
