Nội dung bài « Những niềm xao xuyến và hy vọng của con người trong
văn nghệ Âu-châu hiện đại » của NGUYỄN NAM CHÂU
cũng cho độc
giả hiểu hiện đại chỉ thị thế kỷ XX, nhứt là từ cuộc thế chiến thứ nhứt :
« Tất cả các văn nghệ sĩ ở đầu thế kỷ XX đều theo chân Gide để ca
tụng sự hoan lạc của cuộc sống : tất cả những Apollinaire, Cendrars,
Larbaud, Cocteau, Giraudoux và cả đến những Camus của thời trai trẻ đều
bám vào những thực phẩm của trần gian này và lấy cõi thế làm Thiên-Đàng
trọn hảo.
« Nhưng niềm tin tưởng và mối lạc quan ấy không được bao lâu. Cuộc
chiến tranh thế giới thứ nhất đã làm tiêu tan hết những giấc mộng tưng
bừng của họ. Paul Valéry là kẻ đầu tiên đã loan báo sự sụp đổ của tất cả
những giá trị văn minh và những quan niệm lạc quan đó » (tr.33).
Trong văn học sử Việt-nam, năm dùng làm mốc cắm khởi điểm cho
hiện đại là năm nào, đó là điểm chúng ta sắp bàn đến.
Ngoài những tác phẩm văn học sử toàn bộ, còn có những tác phẩm
văn chương thuộc loại tuyển tập, phê bình hay biên khảo liên hệ đến ít
nhiều tác giả còn đang sáng tác hay vừa qua đời không lâu. Trong trường
hợp này, người viết có thể tự mình giới hạn thời gian khảo sát mà không
cần phải theo sát sự phân kỳ trong những bộ văn học sử đầy đủ. Và thay vì
dùng chữ hiện đại, cũng có người dùng chữ hôm nay.
HUY-TRÂM tự ý giới hạn « Những hàng châu ngọc trong thi ca hiện
đại »
trong thời gian 1933-1963.
« Tiểu thuyết hiện đại » của TRÀNG-THIÊN
đề cập những tác giả
có góp mặt trong khoảng nửa đầu thế kỷ XX như William FAULKNER,
Claude SIMON, Truman CAPOTE, Alain Robbe GRILLET, Uwe
JOHNSON) mà không giới hạn thời gian bằng hai niên lịch.
CAO THẾ DUNG cũng không giới hạn rõ ràng trong bộ « Văn-học
hiện đại »
nhưng ngay phần đầu đã « khởi hành từ tiền chiến » với ĐINH
