1799 và PHẠM VĂN NGHỊ từng coi ông như bậc đàn anh, sanh năm
1805.
Minh-Mệnh lên ngôi năm 1820. Tháng mười năm Tân Tị (1821),
Minh-Mệnh đến hành cung Bắc-thành thì CAO BÁ QUÁT cũng đã được
trên dưới hai mươi tuổi. Ở cái tuổi đó hay sớm hơn nữa rất nhiều, người
thanh niên đã có thể thành gia thất được rồi. Vậy mà giữa thanh niên bạch
nhựt, C.B.Q dám trần truồng tắm ở Hồ Tây, thì hẳn ông phải là một bịnh
nhân thần kinh hạng nặng đang lên cơn. Nếu điên thật, đối không được câu
« Nước trong leo lẻo cá nuốt cá » của nhà vua, C.B.Q đáng được tha cho về
nhà chữa bịnh. Còn nếu đối được và đối hay nữa, đến nhà vua cũng công
nhận, thì điều đó chứng tỏ rằng họ CAO là một con người bình thường.
Một con người bình thường mà ngang nhiên làm một việc mà ngày nay gọi
là « công súc tu sỉ » như vậy đáng phải trị tội chớ sao lại được tha và còn
được thưởng nữa ?
Trong bài « Thân thế và thi nghiệp nhà thơ Cao Bá Quát (1800 ?
-1854) », ông PHAN KIM thuật theo một giai thoại nào đó « đã kể khi 10
tuổi, ông Quát đã có dịp giáp mặt vua Minh-Mệnh (…) »
Theo như tựa bài, năm sanh của C.B.Q được kể phỏng là năm 1800.
C.B.Q lên mười vào khoảng năm 1810. Năm đó, Gia-long còn tại vị, Minh-
Mệnh chưa thể « ngự giá ra Bắc » được !
Có lẽ vì thấy câu chuyện vô lý nên ông HỒNG-LIÊN LÊ XUÂN
GIÁO sửa lại, không để cho C.B.Q trần truồng đến trước mặt vua Minh-
Mệnh mà để cho một vị quan gặp C.B.Q trong một trường hợp khác :
« Lại một hôm, nhân vua Minh-Mệnh đi Bắc tuần, người ta đi xem lễ
cung nghinh Hoàng thượng rất đông, Quát cũng đi xem, và không biết vô
tình hay hữu ý ăn nói và đi đứng thất lễ làm sao mà bị tên lính bắt trói giữa
trời nắng. Quát kêu xin tha. Vì quan đứng gần Quát nói : « Ta ra cho một
câu, nếu đối được thì ta tha cho ». Quan nhìn xuống hồ nước, và đọc một
câu để thách Quát đối như sau : « Nước trong leo lẻo cá ăn cá ». Quát ứng
khẩu đối liền : « Trời nắng chang chang người trói người ». Vị quan ấy,
