Manông bỏ tóc tôi ra, ngồi phịch xuống một chiếc ghế bành rồi phá
lên cười ầm ĩ khắp cả phòng. Tôi không che đậy sự xúc động của tôi trước
một sự hy sinh mà tôi cho là chỉ xuất phát từ tình yêu như vậy. Tuy nhiên,
tôi thấy rằng trò đùa hơi quá quắt. Tôi trách nàng. Nàng thuật lại rằng
người tình địch của tôi, sau nhiều ngày ám nàng ở rừng Bulônhơ đã nhăn
nhăn nhó nhó để tỏ tình với nàng, rồi ông ta quyết định viết cho nàng một
bức thư bày tỏ nỗi lòng kèm theo tên tuổi và một chức tước; ông ta đã nhờ
người đánh xe cho nàng và các bà bạn trao bức thư đó cho nàng; rằng ông
ta đã hứa hẹn đủ điều, sẽ làm cho nàng giàu sang và sẽ tôn thờ nàng mãi
mãi; rằng khi trở về đến Chaiô, nàng đã có ý định báo với tôi câu chuyện
đó, nhưng thấy rằng nó có thể mua vui cho chúng tôi, nàng không thể
cưỡng lại ý định chơi khăm ông hoàng kia một vố; rằng trong lời phúc đáp
cởi mở, nàng đã mời ông ta đến gặp nàng ở nhà; rằng nàng còn tìm ra một
cái thú thứ hai nữa là cho tôi tham gia vào cái trò đó mà không cho tôi biết
tí gì. Tôi không hề nói với Manông một lời nào về những điều tôi đã biết
qua một con đường khác và cơn say sưa trong tình yêu chiến thắng đã làm
tôi chấp nhận tất cả những gì nàng làm.
Tôi đã từng nhận xét rằng trong suốt cuộc đời tôi, Chúa Trời đã giáng
cho tôi những đòn trừng phạt nặng nề nhất chính vào lúc mà tôi tưởng là
vận hội của mình vững như bàn thạch. Với tình bè bạn của M.T.., với sự
yêu thương của Manông, tôi cảm thấy mình hạnh phúc đến mức không ai
có thể làm cho tôi hiểu được rằng tôi phải lo sợ một tai họa mới nào nữa.
Tuy nhiên, một tai họa sắp ập đến, một tai họa bi thảm đã dồn tôi đến cái
cảnh ngộ mà ông đã thấy ở Pacy, cái tai họa nó xảy ra tuần tự để rồi đi đến
cực độ đau thương đến mức ông khó mà tin rằng câu chuyện của tôi là
trung thực.
Một hôm, chúng tôi đang ăn tối với M.T... thì nghe tiếng xe ngựa dừng
trước cửa quán trọ. Tính tò mò khiến chúng tôi muốn biết ai lại đến vào giờ
đó. Người ta báo với chúng tôi đó là G.M... trẻ, tức là người con trai của lão
G.M... già trác táng, kẻ đã đưa tôi vào Xanh Lazarơ và Manông vào Nhà
trừng giới. Nghe đến cái tên ấy, máu tôi đã dồn lên mặt. Tôi nói với M.T...:
