Anh ta mừng khôn xiết khi kịp nhận ra tôi:
- Ôi, thưa ông, – anh ta thốt lên vừa ôm hôn tay tôi. – như vậy là một
lần nữa tôi lại có thể bày tỏ với ông lòng biết ơn ngàn đời của tôi.
Tôi hỏi anh ta từ đâu đến. Anh ta trả lời rằng anh ta đến đây bằng
đường biển từ Havơrơ đơ Graxơ, là nơi anh ta vừa từ Mỹ về đến, mới cách
đây ít lâu thôi. Tôi nói với anh ta:
- Tôi thấy hình như anh chẳng có tiền bạc gì nhiều. Hãy đến “Sư tử
vàng” đi. Tôi trọ ở đấy. Một lát nữa, tôi sẽ gặp lại anh.
Tôi trở lại khách sạn ngay, nóng lòng muốn biết chi tiết về sự bất hạnh
cùng những tình tiết trong chuyến đi Mỹ của anh ta. Tôi hết sức chiều
chuộng anh ta, ra lệnh cho khách sạn không để anh ta thiếu thứ gì. Không
chờ tôi ép anh kể cho tôi nghe câu chuyện đời anh. Anh ta nói:
- Thưa ông, ông đã đối xử với tôi cao thượng quá, đến mức tôi tự thấy
mình là thằng vong ân bội nghĩa đốn mạt nếu tôi còn giấu giếm điều gì với
ông. Tôi muốn kể cho ông rõ không chỉ về những nỗi khổ sở, buồn đau mà
cả về những sự buông tuồng, sa ngã đáng hổ thẹn nhất của tôi. Tôi chắc
rằng trong khi lên án tôi, ông cũng không thể không tỏ lòng thương xót tôi.
***
Tôi xin báo trước với bạn đọc rằng tôi đã viết lại câu chuyện của anh
ta ngay sau khi nghe và vì vậy, người ta có thể được đảm bảo rằng không
có gì chính xác hơn, trung thực hơn, là câu chuyện kể này. Tôi nói “trung
thực” cả đến trong mối quan hệ giữa những suy nghĩ và tình cảm mà chàng
trai phiêu bạt đó đã thuật lại một cách có duyên nhất trần đời. Sau đây là
câu chuyện của anh ta, trong đó tôi không hề chen vào một điều gì không
phải là của anh ta, cho đến khi kết thúc.
***
Tôi lên mười bảy tuổi và tốt nghiệp khoa triết ở Amien là nơi bố mẹ
tôi, một trong những gia đình, danh giá nhất ở P..., gửi tôi đến học. Tôi
sống ngoan ngoan, quy củ đến mức các thầy giáo nêu tôi làm gương cho
