toàn trường trung học. Không phải tôi đã có những cố gắng phi thường gì
để xứng đáng với sự ngợi khen đó mà là do bản tính của tôi vốn dịu dàng
và trầm tĩnh; tôi chăm học vì thích học và người ta đã xem một vài biểu
hiện ghê tởm của tôi đối với thói hư tật xấu là đức hạnh. Dòng dõi của tôi,
những kết quả trong học tập cùng với một vài giao tiếp bên ngoài đã làm
cho tất cả những người trung thực trong thành phố biết đến và mến chuộng
tôi. Tôi hoàn thành việc thực tập nói chuyện nơi công cộng, được mọi
người tán thưởng đến nỗi đức giám mục có đến dự, đã khuyên tôi nên đi
học để trở thành giáo phẩm, mà theo Người nói, sẽ đem lại cho tôi nhiều
trọng vọng hơn là vào giáo đoàn Malte, là tổ chức mà cha mẹ tôi muốn tôi
gia nhập. Hai vị đã cho tôi đeo chữ thập của Giáo đoàn với cái tên là “hiệp
sĩ” đơ Griơ
.
Sắp đến nghỉ hè, tôi sửa soạn trở về nhà cha tôi và người đã hứa chẳng
bao lâu nữa sẽ cho tôi vào đại học. Khi từ giã Amien, niềm luyến tiếc duy
nhất của tôi là đã để lại đấy một người bạn mà tôi luôn gắn bó mật thiết.
Anh ấy hơn tôi vài tuổi. Chúng tôi cùng lớn lên với nhau, nhưng do nhà
quá nghèo nên anh ấy buộc phải vào chủng viện, và do vậy phải ở lại
Amien sau tôi để tiếp tục công việc học tập phù hợp với cái nghề đó. Anh
ấy có bao nhiêu là đức tốt. Rồi ông sẽ biết rõ anh ấy, qua những đức tính tốt
đẹp nhất của anh ấy, trong đoạn sau của câu chuyện của tôi, nhất là qua
lòng nhiệt tình và sự hào hiệp của anh ấy trong tình bạn là những thứ vượt
hẳn những tấm gương nổi tiếng nhất thời xưa. Nếu như tôi nghe theo lời
anh ấy, chắc là tôi sẽ luôn luôn khôn ngoan và hạnh phúc. Nếu như ít nhất,
trong cái vực thẳm mà những nỗi si mê cuồng dại đã xô đẩy tôi vào, tôi biết
sử dụng những lời quở trách của anh ấy, tôi cũng đã có thể cứu vãn một
chút gì đó khi cả tài sản và thanh danh của tôi bị chìm sạch. Nhưng để đáp
lại những khuyên răn ân cần của anh ấy, anh ấy chỉ nhận được trở lại nỗi
buồn phiền khi thấy chúng đều vô ích. Đôi khi thằng bạn bội bạc là tôi lại
“trả ơn” anh một cách thô lỗ, cho là mình bị xúc phạm hoặc là cho những
lời khuyên can ấy quấy rầy mình.