Đúng vậy, bốn năm anh dũng đó không phải là những năm sung
sướng nhất trong đời Ma-ri, nhưng là những năm mà cô cho là hoàn hảo
nhất, tiến gần nhất đến đỉnh cao của sứ mệnh làm người cô vẫn hằng chiêm
ngưỡng.
Tuổi trẻ son rỗi, miệt mài say sưa học tập, có thể “không có gì sống”
mà vẫn sống nhiều nhất. Một niềm hào hứng tràn ngập làm cho cô gái Ba
Lan hai mươi sáu tuổi đó quên tất cả những thiếu thốn đang chịu đựng, để
nhìn cuộc đời khốn khổ của mình với đôi mắt đầy hoài bão.
Rồi đây, tình yêu, sự sinh nở, những lo âu của người vợ, người mẹ,
khó khăn phức tạp của một công việc nặng nề sẽ lại đặt con người dạt dào lý
tưởng đó vào cuộc sống thực tế. Nhưng trong giờ phút mầu nhiệm này, lúc
nghèo túng hơn bao giờ hết, Ma-ri vẫn vô tư như một đứa trẻ. Tâm hồn cô
bay bổng nhẹ nhàng đến một thế giới khác, thế giới mà tư duy của cô luôn
luôn nhận thức là trong trắng, chân thật nhất.
Một cuộc sống bấp bênh như thế khó mà ngày nào cũng tốt đẹp. Biết
bao ngẫu nhiên bất thần đến đảo lộn tất cả và như không phương cứu vãn:
một sự mệt mỏi không tài nào gắng gượng được, mấy ngày ốm cần người
trông nom. Còn nhiều tai họa khác thật gay go như có mỗi đôi giầy thủng đế,
nay bung từng mảnh, phải lo mua đôi khác. Thế là ngân sách bị xáo lộn hàng
tuần và khoản chi to lớn này phải khấu dần vào thức ăn, vào dầu đèn. Hoặc
giả mùa đông kéo dài làm cho căn phòng sát nóc trên tầng sáu lạnh toát, lạnh
đến nỗi Ma-ri không ngủ được, cô run bắn lên. Than trữ đột ngột hết rồi. Thế
nào đây? Chẳng lẽ một cô gái Ba Lan lại chịu thua cái rét Pa-ri à? Ma-ri
vùng dậy, thắp đèn dầu, nhìn khắp chung quanh, cô mở rương, còn bao nhiêu
quần áo lôi ra hết mặc thật nhiều lên người, xong chui vội vào chăn rồi kéo
nốt mấy manh áo còn lại đắp lên mình. Vẫn còn thấy rét, Ma-ri với tay kéo
cái ghế độc nhất đặt lên lớp chăn áo để tạo một cảm giác nặng và ấm. Chỉ
còn đợi giấc ngủ đến, cần nhất là nằm im không động đậy để khỏi làm đổ
nhào cái giàn giáo mà cô là nền móng sống.
Trong cái bình, nước dần dần đóng băng.
