Ma-ri nghe theo lời Pi-e – từ trước đến nay bà vẫn nghe lời như vậy,
– nhưng về thể xác lẫn tâm hồn bà thấy mệt mỏi. Bà tự trách mình là kém cỏi
về trí tuệ, là “đần”. Sự thực thì đơn giản hơn: ở người đàn bà ba mươi sáu
tuổi ấy, cuộc sống của thể xác bấy lâu bị kìm hãm, thiệt thòi, đang đòi hỏi
chăm sóc. Điều mà Ma-ri cần lúc này, đó là trong một thời gian, không phải
là “bà Qui-ri” nữa, là quên chất Ra-đi, – là ăn, là ngủ, và không nghĩ đến
việc gì khác.
Nhưng nào có được, mỗi ngày cuộc sống mang đến những nhiệm vụ
mới. Năm 1904 sẽ hết sức vất vả – nhất là đối với Ma-ri đang có mang – bà
không yêu cầu một điều gì ngoài việc xin nghỉ phép ở trường nữ học Xe-vrơ.
Và chiều chiều, mệt mỏi nặng nề, Ma-ri khoác tay Pi-e từ phòng thí nghiệm
trở về nhà. Mỗi lần nhớ tới Vác-xô-vi, lại tìm mua một ít trứng cá Ca-vi-a
ép, mà bà rất thèm, như người ăn dở.
Gần đến ngày sinh, Ma-ri mệt như muốn quỵ.
Brô-ni-a từ Ba Lan đến, đỡ đẻ cho em, rất kinh ngạc thấy tính tình
Ma-ri khác hẳn.
Ngày 6 tháng Chạp 1904, bà sinh một em bé gái mập mạp, tóc đen,
đặt tên là E-vơ.
Brô-ni-a cố gắng hết sức để giúp đỡ em. Vẻ mặt bình tĩnh của Brô-ni-
a, trí phán định xác đáng của bà đánh tan phần nào nỗi buồn vơ vẩn của Ma-
ri. Và khi Brô-ni-a trở về nước thì tư tưởng Ma-ri cũng thư thái hơn.
Như trước đây đối với I-ren, lần này Ma-ri cũng ghi vào một quyển
vở màu tro để theo dõi, những cử chỉ đầu tiên, những cái răng nhú của E-vơ,
và khi đứa trẻ lớn dần thì thần kinh của Ma-ri cũng khá hơn. Thời gian nghỉ
đẻ, Ma-ri đỡ căng thẳng, lại thấy yêu đời, đến gần các dụng cụ lại thấy vui
thích. Rồi người ta lại thấy bà đến trường nữ sinh Xe-vrơ. Mấy ngày đầu,
còn chuệnh choạng, nhưng chỉ ít lâu sau, bước đi của bà lại vững vàng như
xưa. Ma-ri lại tiếp tục con đường vất vả.
Một lần nữa, Ma-ri lại yêu thích mọi thứ, từ nhà cửa đến thí nghiệm.
Bà hồi hộp theo dõi các sự kiện đang lay chuyển đất nước quê hương. Bên
Nga, cuộc cách mạng 1905 đang ác liệt, và những người Ba Lan khát khao
được giải phóng, hết sức ủng hộ cuộc bạo động chống Sa hoàng.
Ma-ri viết thư cho anh Dô-dếp, 23 tháng Ba 1905:
“Em biết là anh đang hy vọng cuộc thử thách gian nan này sẽ đem lại
