bằng tiếng Prô- văng-xơ rồi trở về nước, làm quản lý văn khế ở các tỉnh,
cuộc đời cứ luôn luôn phất rồi lại mạt.
Trong hai dòng họ, những tâm hồn mơ mộng, đắm đuối ở cạnh
những tính tình điềm đạm, những hiền triết sống bên những nhà du hiệp.
Cha mẹ của Ma-ri Qui-ri là những người khôn ngoan. Vla-đi-xoáp
noi gương bố, học hết đại học ở Pê-téc-bua, trở về Vác-xô-vi dạy toán và lý.
Bà giáo mở trường nữ học có kí túc xá mà các nhà giàu sang trong thành phố
đều cho con gái đến học. Gia đình ở phố Phrê-ta trên gác, sống ở đây tám
năm trời. Mỗi buổi sáng khi thầy giáo bước chân qua cửa; nhìn ra sân, thầy
thấy các bao lơn nhẹ nhàng như những tràng hoa giăng từ cửa sổ này đến
cửa sổ nọ, thì mấy buồng phía trước đã rộn ràng tiếng cười nói của các cô
học sinh đợi giờ học đầu tiên trong ngày.
Năm 1869, ông giáo được bổ nhiệm về dạy và làm hiệu phó trường
Nam trung học phố Nô-vô-lip-xki, bà giáo phải thích nghi với sự thay đổi
này. Không thể đến chỗ ở mới do chức vụ của chồng được thu xếp, đồng
thời tiếp tục quản lý kí túc xá và chăm sóc con cho chu đáo. Bà đành nhường
lại trường tư thục, lòng rất luyến tiếc, rời phố Phrê-ta, nơi trước đây ít lâu –
ngày 7 tháng 9 năm 1867 – cô bé Ma-ni-a ra đời.
Ma-ni-a chưa hiểu nổi cái lý do khe khắt của những cử chỉ ấy và nỗi
cô quạnh mà mẹ em đang giam hãm mình vào. Bà giáo lâm bệnh nặng. Triệu
chứng lau phổi đầu tiên chớm nở ngay từ khi mới sinh Ma-ni-a cho đến nay
đã năm năm rồi, khám và chữa rất nhiều, bệnh vẫn cứ phát triển. Người đàn
bà ngoan đạo ấy rất can đảm, luôn luôn gọn gàng trong ăn mặc, bận rộn việc
nội trợ, làm ra vẻ như là mình vẫn khỏe. Nhưng bà tự ràng buộc vào một
khuôn khổ chặt chẽ: dùng thìa, bát riêng và không hôn hít các con. Mấy đứa
trẻ chỉ biết phảng phất về căn bệnh nguy hiểm của mẹ: thỉnh thoảng lại một
cơn ho khan chúng nghe thấy từ buồng bên, nét mặt rầu rĩ của ông giáo và
một câu ngắn gần đây được thêm vào đoạn cầu nguyện buổi chiều: “Cầu
chúa cho mẹ chúng ta khỏe lại”.
Người mẹ trẻ đứng dậy đẩy nhẹ bé Ma-ni-a cứ bám chặt lấy váy bà.
- Ma-ni-u-sa, cho mẹ yên nào. Mẹ bận.
- Con ở đây được không? Con đọc một tí mẹ nhé?
